Anadolu Üniversitesi ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) işbirliği ile sürdürülen ‘Göç Okulu Projesi’ kapsamında çekilen Şanlıurfa'dan Eskişehir'e gelen mevsimlik tarım işçilerinin yaşadıkları zorlukları konu alan ‘Mecbur’ adlı kısa film, Rotary Kulübü tarafından düzenlenen Rafife Kısa Film Festivali’nde üçüncülük elde ederek başarıya imza attı.
Konuyla ilgili olarak konuşan ve proje ile ilgili bilgi veren Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nezih Orhon, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu ile Anadolu Üniversitesinin beraber yürüttüğü projenin, kendilerine hayat veren bir konu olduğundan bahsetti. Projenin başlangıcından söz eden Prof. Dr. Orhon, “Mevsimlik tarım işçileri ile ilgili özellikle Güney Doğu ve Doğudan göç eden, bizim yerleşme alanımız olan Eskişehir’deki bu nüfusu konu alan bir proje yapmaya karar verdik. Bizim görüşmelerimiz ve başlatılan çalışmalar devamında daha çok şey öğrendik. Mevsimlik tarım işçilerinin görünmeyen tarafı, görünmeyen yüzü olduğunu gördük. Farklı rakamlara göre 5-5,5 milyon gibi bir nüfustan bahsediyoruz” dedi.
BELGESEL YAPILAN ÇALIŞMALARIN GÖRÜNEN YÜZÜ OLDU
Prof. Dr. Orhon, düzenlenen festivalle ilgili ise, “Rotary’nin Rofife Film Festivali’nde Türkiye’nin bütün bölgelerinden hakem heyetlerini olduğu bir yarışma gerçekleşti. Son derece demokratik ve özel olarak elenen filmlerin yer aldığı bir yarışma. Orada belgesel alanında bu konuda bir çabayı göstermiş olmaları ve üçüncülük almaları bence hem çalışmaların yararını hem de bu konuda yapılan her şeyin bir şekilde ödül alacağını gösterdi. Bu konuda enerji veren herkese teşekkür ediyorum. Bu belgesel aslında yapılan çalışmaların görünen yüzü oldu. Binlerce arşiv niteliği taşıyan fotoğraf girmiş oldu. Burada sivil toplum kuruluşlarından destek aldık. Fotoğraf sanatçıları derneği ile işbirliği yaptık. Radyolar için Türkçe, Kürtçe ve Arapça kamu spotları yaptık. Yurt dışından gelen gönüllüler bu alanda çalışmalar yaptılar. Biz göçü yok saymayalım ama bu göçün parçası olan insanlara insanlara ihtiyacı olan imkanları sunmakta kararlı davranalım” ifadelerini kullandı.
İŞÇİLERİN YAŞADIĞI SIKINTILARI YANSITMAYA ÇALIŞTIK
‘Mecbur’ adı verilen kısa filmin yönetmenliğini yapan İzgicem Al ise, belgeselin Şanlıurfa’nın Uluhan Köyü’nde yaşayan mevsimlik tarım işçilerinin göç hikayesini anlattığını kaydederek, filmin yapım aşamasını anlattı. Al, “Belgeselimiz Şanlıurfa Uluhan köylüsünün göç hikayesini anlatıyor. Mevsimlik tarım işçisi olarak çalışan işçilerin Urfa’dan buraya göç etme süreçlerini, yaşadıkları zorlukları ve süreç içinde karşılaştıklarımızı kameraya yansıtmaya çalıştık. Urfa’da ve burada Alpu ilçesinde çekimler yaptık. Okulumuza Birleşmiş Milletlerin vermiş olduğu destek ile bu aşamaları geçebildik. Çalışmalara geçen yıl Nisan ayında başladık. Bir hafta Urfa’daki köylüler ile birlikte kaldık. Daha sonraki süreçte de Alpu’ya geldiklerinde haftada bir yanlarına giderek, çalışmalarına tanıklık ederek görüntüleri derledik. Bir ay kadar da kurgu süreci sürdü, sonrasında filmimiz ortaya çıktı” diye konuştu.
ŞEHİR HAYATININ DIŞINDA YOKSULLUK İÇİNDELER
Şanlıurfa’da karşılaştıkları manzara ve yaşadıklarından söz eden Al, “Bizi çok sıcak karşıladılar, evlerini açtılar, çadırlarını açtılar. Kendileri ile dostluğumuz ve iletişimimiz oldu. Bize samimi bir şekilde yaşadıklarını, hissettiklerini ve gördüklerini aktardılar. Burada yaşadığımız şehir hayatının çok dışında çok büyük yoksulluk ve yokluk içindeydiler. Ekilecek toprakları, suları yok. günlük yaşamlarına girdiğimizde biz de bunları hissederek onlarla birlikte empati kurduk. Bu da aramızdaki ilişkiyi daha sıcak bir boyuta taşıdı” şeklinde konuştu.
25 BİN İŞÇİ ALPU'DA İŞÇİLİK YAPIYOR
Göç Okulu Proje Koordinatörü Handan Kaygusuz ise, başlatılan ‘Göç Okulu Projesi’ ile ilgili bilgi verdi. Kaygusuz, “Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu ile Anadolu Üniversitesinin savunculuk, farkındalık ve iletişim faaliyetleri ile başladığımız bu projede mevsimlik tarım işçilerinin durumunu ortaya çıkarabilmek, görünmeyenleri ve duyulmayanları ifade edebilmek aslında yapmaya çalıştığımız. Bu amaçla yola çıktık. Her yıl Şanlıurfa ilinden Eskişehir’e gelen tarım işçilerimiz var bunlar ciddi anlamda büyük bir potansiyeli ifade ediyorlar. Alpu ilçesinde yaklaşık 2 bin 500 çadır bulunmakta ve her çadırın içinde 10 kişi yaşıyor. Toplamda 25 bin kadar büyük bir rakamlar karşı karşıya kalıyoruz. Biz oradayız çünkü bu insanların sahip olduğu hiçbir şey yok. eğitim, sağlık, sosyal yaşam, sahip olabilecekleri hiçbir alan yok, su yok, elektrik yok. Çocuklar eğitimlerine devam edemiyorlar çünkü yılın 8 ayı Eskişehir’deler” dedi.
'MECBUR'UN ORTAYA ÇIKIŞI
33 kişilik ekiple çalıştıklarından bahseden Kaygusuz, şunları kaydetti:
“Aslında onlar Eskişehirliler. O yüzden oraya gittik ve objektiflerimizi onlara doğrulttuk. Onlar çektik ve onların dertlerine, kederlerine ortak olmak istedik. 33 kişilik bir ekiple Eskişehir’den Urfa’ya yola çıktık. Oraya gittiğimizde yolun hikayesini çekmeye gitmiştik ama orada yol göremedik. O köyde yol yoktu. Orada anneler, babalar, dedeler, torunlar koca bir kuşak yaşıyordu ama sanki onlar hiç görünmüyordu ve duyulmuyordu. Burada arkadaşlarımız çok güzel bir farkındalık oluşturdular. Kameraları kurduklarında insanlar gülmeye başladılar. Onlara dertlerini anlatmaya başladılar. Çekilen belgeselin adı ‘Mecbur’, onların söyledikleri tek kelime bu. Ellerindeki her şeyi mecbur olarak ifade edebiliyorlar. Çünkü bir zorunluluk var. Çok güzel bir belgesel çalışması ortaya çıktı. Tabi ki arkadaşlarımızın yaptığı filmin Rofife Kısa Film Festivalinde ödül alması bizi çok onurlandırdı, gururlandırdı. Bizim çalışmalarımız devam edecek. Gittikçe büyüyen bir yere geldi. Önümüzdeki süreçte Milli Eğitim Bakanlığının da işin içine girdiği, Birleşmiş Milletlerin, Anadolu Üniversitesinin ortaklığında bir protokol imzalayacağız. Bu daha da güçlendirecek. Mevsimlik tarım işçilerinin sesi olacağız. Bu amaçla yola çıktık. Bu hedefle de çalışmalarımıza devam edeceğiz.”
Yönetmenliğini İzgicem Al'ın üstlendiği 'Mecbur'un senaryosu Ahmet Mert Yavuz, kurgu ve görüntü yönetmenliği ise Mert İlknur ve Çağdaş Pulluk tarafından gerçekleştirildi. (İHA)