Niyetimiz Üzüm Yemek !

Dün bu köşede sıra Eskişehir’in samimiyet testinde dedim ve havalimanı ile ileride yeniden bazı sorunlar olabileceğini bu yüzden başta ESTÜ ve ETO olmak üzere şehirdeki hemen herkese görev düştüğünü belirtmiştik.
 
Yazıdan sonra konuya dair teknik olarak tabir edebileceğimiz pek çok isimle görüştük.
İçinde pilot, hava trafik uzmanı, liman işletmeciliğinde aktif olarak çalışan ve konuya hâkim isimlerle çeşitli değerlendirmeler yaptık.
 
Çok verimli, çok sağlıklı görüşmelerdi. Zira havalimanı ile ilgili bende dâhil olmak üzere konuşuyor, yazıyor, çiziyoruz. Ancak konuştuklarımız biraz teknikten uzak, herhangi bir veri ve rakam olmadan ve bazılarını teyit etmeden konuşup, yazdığımız detaylar oluyor.
 
Bu görüşmelerde bazı rakam ve uzman görüşlerini alınca aslında tablo biraz daha aydınlandı.
Bende dün yaptığım eleştirileri dikkate alarak özellikle ESTÜ’nün sorumlulukları ile ilgili kısmı revize etme ihtiyacı hissettim.
 
Gelelim teknik ve teyit edilmiş bilgi ve rakamlara ..
 
Havalimanı Pistimiz 45 metre genişlik, 3000 metre uzunlukta yani mevcut tipteki uluslar arası uçuşlar için pisti uzatmaya gerek yok. Hatta şu an ülkenin en iyi pilotlarından biriyle görüştüm ve mevcut pistin çok büyük uçakların inişine bile mümkün olduğunu ancak pist içinde dönmesine imkân olmayacağını belirtti.
 
Hava kulede belirttiğimiz gibi radar cihazı yok, gelecek uçakların inmeden önceki yönlendirmesi Eskişehir’de askeri havalimanı üzerinden yapılıyor. Zaten Anadolu’da bu tip limanların çoğunda radar cihazı mevcut değilmiş. Şayet resmi ve yoğun bir sefer trafiği olmazsa radar öncelikli bir ihtiyaç değil. Bunu da öğrenmiş olduk.
 
Havalimanımızda ILS yani uçakların pist başına kadar otomatik yaklaşma ve inişine yardımcı olan sistemin olduğu ancak zaman zaman çalışmadığı söyleniyordu. Sistem aksaklık olmadan aktif bir şekilde çalışıyormuş. Bu konuda herhangi bir pürüz yokmuş.
 
Gelelim Bagaj kontrolü için XRAY cihazı ile ilgili Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün talebine.
 
Bu konuda resmi bir açıklama yok. Ancak şunu teyit ettim.  Hasan Polatkan Havalimanı’nda zaten 2015 yılında alınan bir XRAY cihazı var. Ancak sivil havacılık bunun yenilenmesini istiyor. Yaptığı son denetimde 2022 yılı sonuna kadar süre vermiş. Yani güvenlikle ilgili cihaz yok değil, müdürlük cihazın son model olmasını şart koşuyor. Sanırım ESTÜ’de bu cihazı almak için girişimlere başlamış.
 
Ben mümkün mertebe bu son model XRAY cihazının maliyetini araştırdım. Aşağı yukarı 5 milyon TL gibi büyük bir bedeli var. ESTÜ’ nün havalimanından bir yılda elde ettiği gelirin 6 milyon TL olduğunu düşünürsek, neden bu değişimin hızlıca ve çok kolay olmadığını anlayabiliyoruz.
 
Terminal binası, sosyal donatı gibi alanların yetersiz ve eksik olduğu ile ilgili eleştiriler ise görece.
Bu mevcut limanın sefer sayısı, elde edilen gelir ve havacılık mevzuatı ile ilgili bir husus diyor uzmanlar. İşletme sahibi kar elde ediyorsa yatırım yapar, rekabet oluşturduğunda gelir artacak ise indirime gider. Ancak bunlar hesaplanırken haftada 2 seferde olsa, 222 seferde olsa bile belli sayıda mecburi personel bulundurulmak zorunda.
 
Güvenlikçiler, teknisyenler, büro elemanları olarak düşünmeyin mesela pistin sürekli hazır olması gerekiyor. Özellikle kışın haftada 1 sefer bile gelecek olsa 100 sefer olan havalimanı ile aynı müeyyideler geçerli. Pist sürekli hazır, temiz tutulmalı. Bu ciddi bir maliyet ve çeşitli yer hizmetlerinin tahsisi ile bu maliyetin çıkarılması lazım. Bu yüzden Eskişehir şu an bu rekabeti yapamaz diyor.
 
Özetle ESTÜ gelir, gider maliyetleri göz önüne alındığında beklentileri karşılamakta bir hayli zorlanacak. O yüzden ESTÜ’den beklenen yatırımları yapması için önce şehrin harekete geçmesi lazım.
 
Görünen o ki önce yatırım sonra sefer sayısının artmasını beklemek pek mümkün değil.
Tam tersinden gitmemiz gerekiyor. Önce ETO, ESO, EOSB başta olmak üzere sanayici ve iş insanlarının, şehirdeki etkin kurum ve sivil toplum örgütlerinin bu konuda biraz cesur olmasını,
Yurt içi uzak bölgelere veya tatil beldelerine çeşitli seferler organize etmesi gerekiyor. Bunda bir süre ısrarcı olmak ve bazı zararları feda etmek lazım.
 
Dün belirttiğim havalimanına erişim imkânlarının sağlanması, yerel yönetiminde bu konuda sorumluluk alması gerekli. Hatta pek çok havalimanında bulunan rent a car ve rehberlik hizmetleri gibi bazı küçük ama önemli detayların bile bu sefer sıklığı ile hayata geçirilmesi ve bundan gelir elde edilmesi çok mümkün.
 
Anlayacağınız biraz zor ama denenmeye değer bir mücadele bekliyor bizleri.
Madem bu kadar önemli, bu kadar değerli ve kaybetmeye tahammülümüz olmayan bir prestij ve gelir kaynağımız var. Savunmanın ilk kuralı olan taarruz kısmına geçmeliyiz.
 
Daha çok sefer, daha çok yolcu, daha işler bir havalimanı için kolları sıvamalıyız.
 
Niyetimiz üzüm yemekse, bağcının kim olduğu önemli değil.