5N 1 K ve eğitim

5N 1 K aslında gazeteciğe özgü bir belgidir. Gazetecilikte haber yazımı için oluşturulmuş kural belgisini ifade eder. Gazetecilik terimi olarak 5N 1 K bir haberde yanıtları aranılan soruların ögelerin kısaca ifadesidir. Ne, ne zaman, nerede, nasıl, neden ve kim sorularını içerir. Bir bakıma bir haberin neleri içermesi gerektiğinin reçetesidir. Şunlara bunlara yanıt arayacaksın vereceksin gibi bir şey diyelim. Günümüzde iletişim fakültelerinde ve bazı habercilik kitaplarında kaynağı belirten "nereden" sorusu da eklenerek 6N 1K olarak kullanılmakta...
 
Kuşkusuz burada hemen sizle ne ilgisi var gibi bir soru sorulabilir. İlişki şöyle yazalı beri sıklıkla hocam yazılarınızı okuyoruz diye başlayarak değişik sorular yöneltenler o kadar çok ki… Zevkle okuduğunu ifade edenden eleştirel bakandan farklı anımsatmalar yapandan tavsiyede bulunana kadar değişik tepkiler var. Hepsine öncelikle teşekkür etmeliyim. Eleştiri ve önerilerinizin bizler için son derece önemli olduğunu ve öğrendiğimizi de ayrıca eklemeliyim.
 
Şimdi bizim sorulara geçelim…
Öncelikle ne yazıyorum sorusuyla başlayalım. Yazılarda genelde içerik olarak eğitimi konu ediniyoruz. Nitelik olarak alanımızla ilgili teorik ve pratik edinimleri sosyal, ekonomik ve politik yönleriyle harmanlayarak akademik özden uzaklaşmadan yazmaya çalışıyoruz. Bu türe bendeniz yarı akademik biçemle yazmak diyorum. Bir bakıma akademik dünyanın sıkıcı yazı atmosferini bir parça güncelleştirerek daha geniş kitlelere ulaşabilir miyim çabasıdır bu. Bilimsel araştırma ve eserlerden oldukça yazıları desteklemeye çalışırken, bulgu ve önerileri pratikle ilişkilendirmeye çalışıyoruz. Özetle sosyal, ekonomik, politik ve psikolojik boyutlarıyla doğrudan ya da dolaylı eğitim çalışıyoruz.
 
Ne zaman yazıyoruz?
Bu soruya iki boyutta yanıt vermeliyim diye düşünüyorum.
Yazıları bir plan dahilinde Pazar ve Perşembe günleri yayınlıyoruz. Ayrıca toplum, eğitim ve ulusal tarih açısından önemli gün ve tarihlerde ek yazılarla toplumun özel günlerinde bilgi, anı ve görüşler paylaşmaya çalışıyoruz. Burada amaç yine önemli gün ve tarihleri arkasında akademik bir bakışın olduğu gazete yazı biçeminde anlatmak ve toplumla paylaşmaktır.
 
Nerede yazıyoruz?
Bu sorudan iki anlam çıkıyor gibi?
Birincisi hangi gazete, basın yayın organı gibi.
İkincisi yazma işini nerede yapıyorsun gibi.
Birincisiyle başlayayım Eskişehir Anadolu Gazetesi.  Gazetenin artık yerel yaygın ya da uluslararası kalmadığı gibi bir süreç yaşıyoruz. Hatta on yıllardır artık kim yerel kim yaygın kuşkusuz bir sınıflama var. Bununla birlikte artık her şey bir tuşluk uzakta. Yazı diğer kitle iletişim araçlarıyla bir iki dakikanın içinde eski yeni kıta sınır tanımadan her yerde… İnanır mısınız eski öğrencilerimizden çok uzakta olanlardan mesaj alıyoruz…
 
İkinci soruya gelince zaten gazete yazılarına covid 19 ile başladım desem yalan olmaz. Önceden yerel gazetelerde zaman zaman yazmışlığımız olsa da bu sefer süreklilik kazandırdık diyelim. Yazıları kaleme aldığımız mekân genelde ev veya okul oluyor.
 
Nasıl yazıyoruz?
Bir plana bağlı olmakla birlikte, yazma ilham istiyor. Bolca kitabi bilgiyi ülke ve toplum pratiğine çözüm önerileri veya tartışma konuları vererek kurgulamaya çalışıyoruz. Ayağımızı yere basarak teori ve pratik uyum ve uyumsuzluklarını irdeleyerek sorunların parçası değil; çözüm ortağı olmaya çalışıyoruz…
 
Neden yazıyoruz?
Öncelikle söyleyeyim kendim için de toplum içinde yazıyorum.
Evet iki boyutlu amacım var. Birincisi ‘ben’ boyutlu ikincisi sosyal boyutlu.
Birincisine bakıldığında şunları vurgulayabilirim. Zamanımı değerlendirmek ve karınca kararınca bildiğimi gördüğümü aklımın erdiğini kitlelere aktarmaya çalışıyorum. Bu bir bakıma Maslow’un kendini gerçekleştirme diye ifade ettiği psikolojik süreç gibi bir şey…
İkincisine bakıldığında bu boyut yani sosyal boyut daha önemli gibi bence. Akademik dünyaya girmeden önce de hep sorun çözme uzlaşmacı olmayı önceleyen bir kişilik gösterdim. Bunda ülke, yurt ve toplum sorunlarına odaklı benden yaşça daha büyük dolayısıyla daha bilgili ve sorunlara çözüm odaklı bir ailede ve çevrede yetişmenin rolü çok büyük… Bu girişle birlikte bu noktada şunları ifade etmeliyim diye düşünüyorum.
* Akademik yaşamda öğrendiklerimin bazı bazı ayaklarının yere basmadığını; ülkeye, bana mesleğe teorik bilmek dışında ne yarar taşıdığını hep sorgulamışımdır. Yazıları sorunu ortaya koyma kamuoyu oluşturma ve çözüm odaklı kurgulamaya çalışıyoruz …
* Geniş kitlelere ulaşmaya çalışıyoruz. Akademik yazılar genelde akademisyenler ve zorunlu ödev gibi çalışmalar dışında pek okunmuyor gibi… Bizim yarı akademik yazıların yüzlerce kişiye ulaştığını sevinerek görüyorum…
* Toplum sorunlarının tespit ve çözümü noktasında taşın altına bir parça elimizi atıyoruz
* Sırça köşkte oturup 3M’i oynamak yerine aklımız erdiğince gücümüz yettiğince el ve güç veriyoruz…
* Bir bakıma üniversitenin işlevlerinden biri olan topluma hizmet görevini bir başka biçimde sosyal sorumluluk bilinciyle yerine getirmeye çalışıyoruz.
* Güzel ülkem, sosyal devlet, hukukun üstünlüğü için yazıyoruz…
* Özerk demokratik ve üretken etkili ve verimli üniversite için yazıyoruz…
* Temiz çevre temiz toplum ve barış için yazıyoruz…
* Üretici köylü, maden emekçileri, tarım işçileri ve özverili öğretmenler için yazıyoruz…
* Laik, demokratik toplum çağdaş yarınlar için  yazıyoruz…
 
Kim için yazıyoruz?
Gazetecilikte bu soru olayı kim yaptı anlamında sorulur. Biz burada kuşkusuz kim yazıyor sorusunu sormamız, abesle iştigal olacaktır. Rahmetli Demirel’in ifadesiyle binaenaleyh sayın Ecevit yazmıyor bendeniz yazıyorum.
Bitirirken şunu da eklemeliyim. Bir bakıma bizimkisi bir parça kıyıda köşede yurttaş gazeteciliği örneğine benziyor gibi. Yurttaş gazeteciliği daha çok farklı, değişik ve alternatif seslerin duyulmasını çok sesliliğin oluşturulmasını ile demokrasiye hizmet edilmesini amaçlamaktadır (Çambay, 2015). Karınca kararınca daha güzel yarınlar için yazmaya devam…
 
KAYNAKÇA
Onar Çambay, S. 2015. Bilgi Çağında Sosyal Sorumluluk Odaklı Gazetecilik: Yurttaş Gazeteciliği http://web.b.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer. Erişim Tarihi 10.11. 2020.