Canı Yanmasın Destek Programı’nda projeler tamamlanıyor

WWF-Türkiye’nin (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Garanti BBVA’nın finansal desteğiyle yürüttüğü Türkiye’nin Canı Yanmasın Destek Programı kapsamında hayata geçirilen projelerden 3’ü daha başarıyla tamamlandı. NATURA Doğa ve Kültür Koruma Derneği’nin Karakulakların Canı Yanmasın, Fırsat Eşitliği ve Sürdürülebilir Gelecek Derneği’nin Orman Yangınlarını Önlemek İçin Bir Eko-Kit: Köyceğiz - Gökova Hattında Doğal Ormanları Korumanın ve Orman Yangınları ile Mücadelenin Yerel Bilgi ve Pratikleri ile Türetim Ekonomisi Derneği tarafından hayata geçirilen Yangına Dirençli Üretim Modelleri projesi başarıyla sonuçlandı.

Haziran 2022’de orman yangını riskini azaltmak ve olası yangınlara karşı daha hazırlıklı olmak için başlatılan Türkiye’nin Canı Yanmasın Destek Programı kapsamında, bugüne kadar 8 proje hayata geçti. Türkiye Ormancılar Derneği (TOD) tarafından başlatılan Yangına Dirençli Yerleşimler Projesi ile birlikte toplam 4 proje tamamlandı.

Karakulakların Canı Yanmasın Projesi

NATURA’nın 12 ay süreli Karakulakların Canı Yanmasın Projesi’nde fotokapanlar, yakalama tuzakları, uydu izleme cihazları ve diğer ekipmanlar vasıtasıyla hedef tür olan Karakulak başta olmak üzere Boz Ayı, Yaban Kedisi, Su Samuru gibi önem arz eden memeli türleri hakkında güncel ekolojik bilgiler ortaya çıkarıldı. 18 Şubat 2024’de Türkiye’de ilk defa 7,5 kg ağırlığında ‘Ayda’ ismi verilen bir dişi karakulağa verici takılarak doğaya tekrar sağlıklı biçimde geri bırakıldı. Ayrıca 2022 yılındaki Bördübet YHGS Mega Yangını’ndan sonra karakulakların yangın bölgesi ve yangın görmemiş komşu habitatlardaki durumunu tespit etmeye yönelik araştırmalar yapıldı. Yanmış sahalara nazaran yanmamış sahalarda memeli türlerine bağlı yaban hayatının en üst yoğunlukta olduğu görüldü. Marmaris Bölgesi’nde yaşayan köylülere ve öğrencilere karakulak ekseninde bölgenin doğası, yaban hayatı ve uyumlu yaşamın tesisiyle ilgili farkındalık eğitimleri verildi. Marmaris Milli Parkı, Marmaris Belediyesi İçmeler Atatürk Bilim ve Eğitim Parkı, Datça Belediyesi Balıkaşıran Mevkii ve Günnücek Sığla Ormanı içerisine 4 noktaya karakulak tanıtım tabelası yerleştirildi.

Orman Yangınlarını Önlemek İçin Bir Eko-Kit Projesi

Fırsat Eşitliği ve Sürdürülebilir Gelecek Derneği’nin Orman Yangınlarını Önlemek İçin Bir Eko-Kit Projesi’nde ise Köyceğiz - Gökova Hattında Doğal Ormanları Korumanın ve Orman Yangınları ile Mücadelenin Yerel Bilgi ve Pratikleri saha çalışması ve sosyal etki değerlendirme çalışmaları tamamlandı. Projeyle, Köyceğiz - Gökova hattındaki doğal ormanlara dair köylülerin yerel bilgilerini derleyerek etnoekolojik bilgilerin bölgeye kentler, yabancı ülkeler ve deprem bölgelerinden yeni gelen göçmenlere bir eko-kit ile aktarılması aracılığıyla, bölgenin ekosistemi, biyoçeşitlilik, orman yangınları, yangınlar sırasında ne yapılabileceği gibi konularda farkındalık oluşturulması, orman yangınlarının önlenmesi ve bölgenin olası yangınlar karşısında ekososyal dirençliliğinin ve yangın afetlerine karşı dirençli bir toplum oluşturulmasına katkı yapıldı. Muğla başta olmak üzere bilgilendirme amacını taşıyan Eko-Kit’in dağıtımı ve yaygınlaştırılması sağlandı. Eko-kitin içeriğine ve hedef grupların orman yangınları konusunda farkındalıklarını ve bilgi düzeylerini ne ölçüde artırdığına, proje hedeflerinin ne ölçüde karşılandığına dair katılımcılarla yapılan yüz yüze görüşmelerde ise geri bildirimler olumlu yönde oldu. Özellikle, gençler ve bölgeye sonradan yerleşen kişiler bu çıktının ve projenin yüksek yangın riski taşıyan bölge halkı ve turistik amaçlı gelen kişiler için bilgilendirici ve gerekli olduğunu vurguladı.

Yangına Dirençli Üretim Modelleri Projesi

Türetim Ekonomisi Derneği’nin Yangına Dirençli Üretim Modelleri Projesi’nde de proje danışmanı ve koordinatörü tarafından, saha ziyaretleri, uzmanlarla görüşmeler ve literatür araştırması sonucunda elde edilen veriler değerlendirilerek Orman Yangınlarına Dirençli Üretim Modelleri Rehberi oluşturuldu. Rehber 26-27 Nisan 2024’te İzmir’de gerçekleştirilen çalıştaya katılan 30 kişiye dağıtıldı, 29-31 Mayıs 2024’te İstanbul’da düzenlenen Birinci Uluslararası Türetim Ekonomisi Konferansı’nda sergilendi. Dirençli modelleri yaygınlaştırmak amacıyla Bayındır'da orman sınırında yer alan Sarıyurt Köyündeki Gağgı Çiftliği’nde örnek uygulama gerçekleştirildi. Çiftlik-orman sınırında güvenli alan ihtiyacı tespit edilerek çiftliğin orman sınırında güvenli şerit oluşturmak amacıyla yangına dirençli bir ağaç olan piramidal servi iki sıra halinde dikildi. Ayrıca orman yangınları riskiyle karşı karşıya olan, ekolojik ve sosyal açıdan adil üretim yapan üreticilerin uygulamalarına dair bilgi toplandı. Orman yangınlarına dirençli alanlar oluşturmak konusunda bilgi ve deneyim paylaşarak bir dayanışma ağı oluşturmak üzere dört oturumluk “Orman Yangınlarına Dirençli Alanlar Webinar Serisi” hayata geçirildi. Projenin kapanış faaliyeti olarak, yerel iyi uygulamaları, proje boyunca ortaya çıkan ihtiyaçları ve bu ihtiyaçlara yönelik çözümleri, kurum ve kişilerin işbirliğinde nasıl çalışabileceğini konuşmak üzere proje paydaşlarının bir araya geldiği çalıştay organize edildi.