Sağlıklı idrar yolları için nelere dikkat etmeli?

Eskişehir Şehir Hastanesi Üroloji Bölümü Doç. Dr. Coşkun Kaya, Eskişehir İl Sağlık Müdürlüğü bülteninde yayımlanan makalesinde ‘Sağlıklı İdrar Yolları Nelerdir?’ konulu bir demeç verdi.
Kaya, açıklamasında idrar yolu hastalıklarının neden olduğu sağlık sorunlarını açıklayarak şunları söyledi:

“Böbrekler, idrar kanalları (üreter), idrar torbası (mesane) ve idrar borusu (üretra) idrar yollarını oluşturur. Böbreklerde üretilen idrar, idrar kanalları ile idrar torbasına gelir. İdrar torbasında yeterli miktarda idrar biriktiğinde ve uygun sosyal şartlar geliştiğinde (tuvalete yaklaştığımızda) tutulan idrar, idrar borusundan (üretradan) istemli olarak boşaltılır ki bu olaya işemek-bevletmek denir. Bu yüzden idrar yolları hastalıkları ile ilgilenen ürolojiye önceden bevliye denirdi. İdrar yollarındaki taşlar, iltihaplar, kanserler ve bu yolların çalışmasını sağlayan sinirlerin hastalıkları idrarın atılamayıp vücutta birikmesine neden olur. İdrar atılamayınca kanda üre değeri yükselir. Üre yüksekliği ilk başta kişiyi çok etkilemese de zaman içinde halsizlik, iştahsızlık, baş dönmesi, çarpıntı, idrar miktarında azalma, tansiyon yüksekliği ve nefes darlığına yol açabilir. Eğer hasta bu dönemde kendinden şüphelenip hastaneye başvurmazsa üre değeri giderek yükselir ve hayatı tehlikeye girer. Bu durumda tek çare diyalizdir. Bu duruma yol açan nedene göre diyaliz ihtiyacı geçici bir süre olabileceği gibi kalıcı hale de gelip böbrek nakli gündeme gelebilir.”

İdrar Yollarımızın Sağlıklı Olduğu Nasıl Anlaşılır? 

Doç. Dr. Çoşkun Kaya: 

“İdrar yolları sağlığının en önemli belirteci idrarımızın rengidir. Sağlıklı ve yeterli miktarda su tüketiyorsanız idrar renginiz açık sarıdır. Eğer yeterli miktarda su içmedi iseniz idrar renginiz koyulaşır. Koyu idrarı fark eder ve bol su içerseniz idrar renginiz normale döner. Sağlıklı bir insanda idrar varlığı hissi genelde idrar torbasında 1 bardak idrar biriktiğinde oluşur. 2 bardak idrarı olduğunda idrar yapma hissi oluşur ama insan idrarını bu miktarda tutabilir. 3 bardak idrar sonrası sıkışma hissi oluşur. 4 bardak idrarı olduğunda ise artık idrar tutamaz hale gelir ve bir an önce idrarını boşaltmak ister. Çay, kahve, gazlı içecekler, baharatlı yiyecekler, gereğinden fazla çok su içme, soğuk gibi durumlarda sıkışma hissi tetiklenebilir. Ek bir problemi olmayan bir insan günde toplam 5-6 kez, gecede ise 1 kez idrara çıkabilir.
Kullandığımız ilaçlar, yediklerimiz ve içtiklerimiz de idrar rengini etkileyebilir. Özellikle şalgam, pancar, meyan kökü yediğimizde idrar rengi kırmızıya yakın bir hal alır. Ama yine de her türlü renk değişikliğinde hastaneye başvurmakta fayda vardır. İdrar yollarının sağlıklı olduğunu gösteren diğer bir durum ise rahat idrar yapmamızdır. Sağlıklı bir insan idrar yaparken ağrı, yanma, batma, acıma hissetmez. İdrarını bir seferde başlar, bir seferde bitirir. Bitirdikten sonra rahatlama hissi olur.”

“Böbrek Taşları İhmale Gelmez”

Ülkemizde böbrek taşları çok sık görülmektedir diyen Doç. Dr. Kaya, cümlelerini böbrek taşlarının belirtilerini açıklayarak noktaladı: 
“Böbrek taşları kendini ağrı ile belli eder. Ağrı oldukça tipiktir. Daha önce kendisi veya bir yakını taş düşürenler, böbrek taşı ağrısını oldukça güzel ifade eder. Fakat ağrınız sabah olup gün içinde azalıyorsa, sadece bel bölgesinde ve her iki tarafta ise, farklı bir oturma veya yatma pozisyonunuza geçtiğinizde düzeliyorsa ve ağrınıza herhangi bir işeme sıkıntısı eşlik etmiyorsa bu ağrının nedeni iskelet-eklem-kas bozuklukları olabilir. Böyle bir durumda üroloji uzmanı yerine fizik tedavi veya ortopedi uzmanlarına başvurmanız gerekmektedir.
Eğer ani başlangıçlı, kıvrandırıcı, tek taraflı, yanlardan başlayıp kasığa yayılan, gün içinde artıp azalmayan, pozisyon ile düzelmeyen ağrınız varsa, bu ağrıya idrar yaparken yanma, batma, acıma hissi eşlik ediyorsa, idrarınız varmış gibi hissedip idrarınızı yapamıyorsanız, idrarınızda kan gördü iseniz Lütfen hemen bir hekime başvurunuz.”