Lokantacı dayanma sınırını aşmış

Koronavirüs salgını ekonomiyi çok kötü etkiledi. Ancak bir sektör var ki, hiç kimse yaşadıklarını yaşamamıştır. Hiçbir işadamı, "Ben lokantacılardan daha büyük sorunlar yaşadım" diyemez... Elbette lokantalar riskin yoğun olarak bulunduğu yerler. İnsanlar yemek için maskelerini indiriyorlar ve o esnada virüsün bulaşma ihtimali çok yükseliyor. Ancak alınacak belirli tedbirlerle lokantaların açılması da mümkün.

Bizim memleketin virüsü bile tuhaf vesselam...

Mesela AK Parti kongresine dokunmayan anlayışlı bir virüsümüz var. Ama aynı virüs Baro seçimlerinin yapılmasına engel oluyor. Avukatlara bir gıcığı var herhalde...

Yine fabrikaların yemekhânelerinde süt dökmüş kediye dönen virüs, lokantalar söz konusu oldu mu arslan kesiliyor...

Ne zamandır Lokantacıların sorunlarını masaya yatırmayı planlıyordum ki, Sonhaber'in acar gazetecisi Esra Ünlü ve ES TV Haber Müdürü Şener Çetin hızlı davranmışlar. Lokantacı esnafına ve Lokantacılar Odası Başkanı Bahar Bilen'e mikrafonları uzatan meslektaşlarım bir dokunup, bin âh işitmişler. Bunun üzerine biz de Bahar Bilen'i Günaydın Eskişehir'e davet ettik ve Burcu Bilgiç'le soru yağmuruna tuttuk. Söz konusu programı bu adresten tekrar tekrar izleyebilirsiniz https://www.facebook.com/estvonline/videos/445710209811753

Biz Bahar Bilen'in sesine kulak verelim...

Son 11 aydır çok zor bir sene geçirdiklerini ifade eden Bahar Bilen, "Destek ve yardımlar çok yetersiz, çok az. 16 Mart'ta kapandık. 2 buçuk ay kadar sadece paket servis yaptık. Akabinde 1 Haziran'da açıldı dükkanlarımız. Ama o da bizim için çok kârlı olmadı. İnsanlar çok tedirgin ve çoğunlukla zararına çalıştık" ifadelerinde bulundu. 20 Aralıktan beri yine lokantaların kapalı oldunu hatırlatan Bilen, "Ekibimizi dağıtmamak için çalıştık. Elektriği – doğalgazı ödedik. Kiralarımızı çıkarttık. Ancak o süreç içerisinde de kâr elde etmedik. Şimdi yüzde 30'a yakın arkadaşımız paket servisle ayakta kalmaya çalışıyor. Geriye kalan lokantacılarımız paket servise uygun olmadıkları için kapalılar" ifadelerinde bulundu.

Paket satışın online satış yapma imkanına sahip fast food zincirlerinin işine yaradığını ifade eden Bahar Bilen, 2017'den beri süren bir krizle karşı karşıya olduklarını hatırlattı. Bilen bankalardan borç alma imkanlarının kalmadığını, sicillerinin bozulduğunu, vergi ve SGK borçlarının silinmediğini belirtti. Bu koşullar altında kredi kartı bile kullanamadıklarını söyleyen Bahar Bilen, "Eskiden omuzlarımız dik yürürdük sokaklarda. Şimdi ara sokaklardan evimize gidiyoruz. Alacaklılara yakalanmamaya çalışıyoruz" dedi.

Devletin mülk sahipleriyle aralarında bulunan ve kira ödeyememekten kaynaklanan sorunlarda ara bulucu olmasını da isteyen Bilen, doğru dürüst bir destek alamadıklarını belirtti.

Bankaların tedbir ve icralarını durdurmasının iyi bir gelişme olduğunu ancak yeterli olmadığını da söyleyen Bahar Bilen, yapılan nakti yardımlarla ilgili şu görüşleri paylaştı, "Esnaf Kefalet aracılığıyla 25'er bin lira kredi desteği verdiler. Sağ olsun Maliye Bakanımız, gelir gelmez ve ayağının tozuyla zam yaptı. 4 buçuktan yüzde 8 buçuğa çıkarttı. Yani biz 25 binleri hibe eder diye düşünüyorduk. Bir de faizi artırıldı. Daha sonra Cumhurbaşkanımız 24 Aralık'ta biner liralık  destekten bahsetti. İşletme sahipleri için bu çok küçük ve komik bir para. Ancak en azından evlerindeki doğalgaz veya elektrik faturalarını karşılarlar. Herkes ailesinin yanına sığınmış. Gencecik insanlar. Evde bebeleri var. Yani ceplerinde 20 lira harçlıkları yok. Çocuğa süt alamıyorlar."

Alkollü işletmelere ise hiç destek verilmediğini söyleyen Bahar Bilen normal zamanlarda gıda işletmelerinin yüzde 8 vergi vermesine karşın, alkollu işletmelerin yüzde 18 vergi verdiğini hatırlatarak, alkollü lokantalara ayrımcılık yapılmamasını istedi.

Bahar Bilen 2020 cirosu üzerinden yapılan yardımların da yaraya merhem olmadığını ifade etti.

Zaten 2020 yılında doğru dürüst ciro yapılmadığı düşünülürse Bahar Bilen'e hak vermemek mümkün değil. Üstelik o cironun da yüzde 3'ü oranında destek olunuyor. Ve yine üstelik yapılan diğer kira gibi yardımlar da bu hesaptan düşülüyor.

Sonuç olarak hükûmetimizin kapattığı lokantacıları bir de üzerine borçlu çıkartmadığına şükretmek lazım. Anlaşıldığı kadarıyla hükûmetimiz yıllardır vergi aldığı lokantacı esnafına delikli bir kuruş para vermemeye devam edecek. Aslında lokantacımız bunu bile kabullenmiş durumda. "En azından" diyor Bahar Bilen, "En azından HES Kodu ile müşteri kabul edilmesinin önü açılsın. Biz çalışır ayakta durmaya çalışırız..."

Ancak bu çağrı da – anlamsız bir şekilde – karşılık bulmuyor. Özetlemek gerekirse ES TV ekranlarına konuk ettiğimiz Bahar Bilen'le yaptığımız söyleşide bir kere daha anladık ki, lokantacıların artık dayanacak gücü kalmamış...