Belediye Şirketleri ve Zarar

Büyükşehir Belediyesi’nin son meclis toplantısından bu yana gündemde olan konu Belediye Şirketleri’nin zararda olması.

Ak Parti grubu Belediye’ye bağlı şirketlerin 2012 yılına dair vergi levhası ve kurumlar vergisi beyanlarını toplayarak bir liste hazırlamış. Hazırlanan listedeki rakamlara bakınca Belediye’ye bağlı 11 şirketten 10 tanesi zarar’da gözüküyor. Zarar edilen toplam rakam ise 8 Milyon 731 Bin TL

 

Rakam ilk bakışta çok büyük gibi gözükse bile aslında bir Büyükşehir için şayet Türkiye standartlarına bakarsak öyle ciddi, önemli bir rakam değil aslında.

Zira İzmir, Ankara, Kocaeli, İstanbul diye başlayan birçok Büyükşehir Belediyesi içinde durum pek farklı değil. Hatta o rakamların yanında Eskişehir’de konuşulan rakamlar sakız parası.

 

Belediye şirketleri 1984’ten beri hayatımız da. B.İ.T olarak adlandırılan bu işletmeler yıllardır hep zararlarıyla gündeme geliyor. İstanbul’da İETT, İzmir’de İZBETON Ankara’da Halk Ekmek gibi şirketler Kamuoyu’nda zararlarıyla gündeme gelen çarpıcı örneklerdi.

 

 

Bu şirketlerin amacı kar değil ki?

 

En çok sorulan soru da nasıl oluyor da bu şirketler kar yapması gerekirken zarar ediyor sorusu? Bu soruyu konuya hâkim olmayan birisi sorsa neyse, ama cevabı bilenlerinde sorması garip geliyor insana.

 

Bu şirketleri normal ticari faaliyette bulunan şirketlerle kıyaslamak doğru değil. Bu şirketlerin kuruluş amacı Belediye’nin açtığı ihaleler, alacağı mal ve hizmetlerde denge sağlaması, çok pahalıya bir hizmet alımını engellemek.

 

Belediye şirketleri kar amacıyla kurulmuş şirketler değil. Bu işletmelerin ürettiği mal ve hizmetler kamu yararı gerekçesiyle düşük tutuluyor. Gel gelelim istihdam ettiği kişi sayısı ve hizmet standartları, ticari faaliyette bulunan ve kar eden fiyatlarla hizmet veren emsal bir şirketle aynı hatta bir adım önde olduğu için zarar etmesi de doğal değil mi?

 

Sistem veya denetim mekanizması değişsin o zaman

 

Belediye şirketlerini denetleyenler yeminli mali müşavirler. Madem Belediye şirketleri yıllardır Türkiye’nin her yerinde zararda. Madem neden zarar ettiği konusu toplumda anlaşılmıyor. Madem zaman zaman siyasetin puan kazanma çabasıyla var olan yerel yönetimler zorda kalıyor. Ya sistem değişmeli ya da denetim yapan mekanizma. Enine boyuna araştırılsın, denetlensin, soruşturulsun, şayet ondan sonra bazı şüpheler var ise o zaman kamuya mal edilsin. Yoksa kafa karıştırıp, şüphe yaratmanın ve insanları uzmanlık alanı olmayan konularda ahkâm kestirmenin bir anlamı olmuyor.