Varlığı bir dert yokluğu yara

Çocukluğumuz en güzel gruplarından biriydi “Cici kızlar” ve “para para para” şarkısı dilimizden düşmezdi…
Gariptir insanoğlu neler yaratmış
Yarattığı her bugün dünü aratmış
Aklı ile her şeyin sırrını bulmuş
Kendi yarattığı putun kölesi olmuş.
Para, para, para, Varlığı bir dert yokluğu yara!
Şarkısı var şiiri var, özlü sözleri var! Hoca Nasrettin’den  “Parayı veren düdüğü çalar” çok severiz mesela…
Napolyon, bir büyük savaş lordu değildir de, bankacıdır sanki!
Şiiri var, şarkısı var, özlü sözü var, “para para çorbası” bile var birader.
Ama ne yok!
Kitabı yok!
Parayla ilgili çok kitap var ama gerçekten paranın kitabı yoktu! Lidyalılar parayı buldu, bizim Deniz Çağlar Fırat da kitabını yazdı…
İkisinin yolu da Eskişehir’den geçiyor sonuçta!
Deniz, sevdiğim bir kardeşim. Başarılı bulduğum bir gazeteci! Ekonomi alanında kendini geliştirdi. Bu konuda Eskişehir’in en iyisi olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim.
Kitaba şöyle kısaca bir göz attım…
-Paranın kitabı, ekonomiyle ilgili değil! Şaşıranlar “Peki ne ile ilgili” diye sorarsa şu yanıtı vereyim…
Biraz Tarih, biraz sosyoloji! Coğrafya bile var!
Emek verilmiş ciddi olarak çalışılmış! Kitabın tasarımı da çok güzel olmuş. Deniz Çağlar Fırat’ın ve emeği geçenlerin eline sağlık
 

SALGINLA BAŞLADI SALGINLA BİTİYOR!

Kitabın ilk bölümlerinden birisi “Batının Kağıt Para ile tanışması” başlığını taşıyor.
Merak ettim bir bölümünü hızla okudum.
Uzun zamandır aklımda olan bir konunun ipucu vardı…
Veba salgının kağıt para üzerindeki etkisi başlığında Deniz Çağlar Fırat şöyle yazmış:
-Avrupa’da veba salgınında hayatını kaybeden milyonlarca insanın geride bıraktığı kıyafetler, kağıt üreticileri için ucuz hammadde haline dönüşür ve kağıt yeni kullanım alanları bulur. Bolca kağıt üretimi dolaylı olarak para kullanımına yansır. Geddens’in dediği gibi kağıt aslında sosyal bir eylem sonucunda ortaya çıkmıştır. Veba eski kıyafetleri, eski kıyafetler kağıt üretimini, kağıt da banknot kullanımının önünü açmıştır!
…/…
Kağıt para hayatımıza bir salgınla girmişti…
300 yıl sonra şimdi bir başka salgınla karşı karşıyayız. Korona salgını…
Ve salgınla başlayan kağıt paranın serüveni sanırım salgınla bitiyor! Artık sahne “dijital paranın”
 

SAVAŞ ÇIKARMASIN DA NE YAPSIN!

Deniz Çağlar Fırat’ın “Paranın kitabı İpekyolu’ndan Ankara’ya kağıt Para” kitabında şimdiye kadar tanık olmadığım fotoğrafları da gördüm şaşırdım…
Almanya’da yüksek enflasyonun hiperenflasyon olduğu yıllar!
Kağıt paralar duvar kağıdı olarak kullanılıyor, kağıt paralar el arabaları ile tanışıyor. Parayı yakarak ısınan Almanlar bile var!
Şaşırdım…
Bizdeki enflasyonlara insanın kurban olası geliyor.
Fırat, şu bilgiyi veriyor:
-15 Kasım 1923 tarihinde 1  dolar 4.2 trilyon Mark ediyormuş!
Ürkütücü! Akıl almaz!
Bu enflasyonla Almanlar 2. Dünya savaşını çıkarmasın da ne yapsaydı!
 

ÖNSÖZ VE SONSÖZ!

Çağlar kitabını kızı “Doğa Ay’a” ithaf etmiş…
Ama bu ithaf kuru kuruya değil. Gerekçesini de yazmış:
-Bu kitabı daha güzel, daha adil, daha eşitlikçi, daha mutlu gelecekleri hak ettiğine inandığımız tüm çocuklarımız adına kızım Doğa Ay’a ithaf ediyorum”
Fırat’ın kitabını arka kapağında  şu cümlelerle kitap özetleniyor.
-İpek Yolunda çıkarak Avrupa, ABD üzerinden Ankara’da hala devam eden bir hikayeye uzanarak “kağıt paraya neler oldu”  sorusunun peşine düşüyor. Geçmiş ile gelecek arasında bir köprü kurarak para asla sadece para değildir, dedirtiyor. Doğal olarak da insanın toplumsal ilişkiler ağı içinde davranışı ile şekil kazanan kağıt paranın içinde bulunduğu toplumun kültürel ve sosyal etkilerinden nasıl etkilendiğini gözler önüne koymaya çalışıyor. Merkezine kağıt parayı koyarak onun çevresinde dönen olay ve olgulara bakıyor.
 

GÜNÜN SÖZÜ!

Para ile insan ilişkisi aynen şöyledir: İnsan paranın sahtesini yapar, para da insanın. Goethe
 

GÜNÜN KARİKATÜRÜ