Muhteşem bir başarı öyküsü

Bu hafta sizler için son zamanlarda raflarda en çok gördüğümüz yazarlardan biri olan Stefan Zweig’in “Satranç” adlı kitabını ele alacağım. Zweig’in ölmeden önce kaleme aldığı son kitabı olan eser aynı zamanda veda mektubu niteliğinde ve yazarın tanınmasına da büyük ölçüde olanak sağlamıştır. Kitap yetmiş yedi sayfalık kısa bir öykü gibi görünmesine rağmen içerisinde oldukça derin anlamlar taşımaktadır. Gelin biraz da içerinden bahsedelim. Kitap, New York’tan Buenos’e giden bir yolcu gemisinde yolcular arasında bulunan ve şans eseri karşılaşan dünya satranç şampiyonu Mirko Czentovic ve bir dönem yaşadıklarının etkisiyle kendi çabalarıyla satranç öğrenen ve bununla hayatta kalan satranç oyuncusunun yaşadıklarını anlatan psikolojik bir öykü. Bu şampiyon bir taşrada yetişmiş düzgün bir dilbilgisi ile konuşamayan fakat kendisinden istenilen her şeyi yerine getiren birisi olduğundan vapurdaki yolcuların kendisiyle satranç oynama isteklerini geri çeviremez ve onlarla satranç oynar. Doğal olarak da vapurdaki herkesi yener. İkinci oyunda ise kitabın ana konusunu oluşturan, satranç taşları ve tahtası olmayan ancak ekmek içinden yaptığı satranç taşlarıyla satranç ustası olup çıkan, hitler döneminde psikolojik işkencelere maruz kalmış, delilik ile dahilik arasındaki ince çizgide olan ve hayata tutunmanın tek yolunu rastlantı sonucu gizlice elinde bulunan satranç kitabına borçlu olan ve bu oyunun bütün inceliklerini öğrenen Dr.B’nin Czentovic ile muhteşem düellosuna ve aynı zamanda başarısına şahitlik ediyoruz.

“Satrancın çekiciliği tek bir şeyden kaynaklanır; stratejinin farklı beyinlerde farklı biçimlerde gelişmesinden.”

Özetle
Kitap, çok akıcı ve okuyanın bazı konuları tekrar düşünmeye sevk ediyor. Yazar akıcı dili ve benzersiz betimlemeleriyle kendi hayatından seçtiği anılarını bir karakter üzerinden çok güzel bir şekilde okuyucuya anlatmış. Psikolojik tahliller harika yapılmış. Kısa bir öykü olmasına rağmen derin anlamlar taşıyor. Zweig bu kitabıyla bizlere psikloji ile yakından ilgilendiğini göstermiş. Özellikle psikoliji ile ilgilenen herkesin bu eseri okumasını şiddetle tavsiye ediyorum.