Maskeli Aşı - 1

Hala salgının etkilerine inanmayanlara ve salgından karşı bireysel tedbirlerle korunmanın gereksiz olduğuna inananlara söyleyebileceğim temel şey, salgının toplumsal ve ekonomik etkiler gibi diğer mevcut ve olası etkileri de düşünüldüğünde, medeniyet tarihimizin en büyük afetlerinden biriyle karşı karşıya olduğumuz. Salgına karşı etkili olabilen yegane aracımız olan maske, mesafe ve hijyen kurallarına toplum genelinde tam olarak dikkat edilmemesi nedeniyle salgın büyük bir hızla yayılıyor.  Her gün ölüm ve vaka sayılarında pik değerler sınanıyor, her hafta yeni rekorlar kırılıyor. Geçen hafta Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) bu konuya dikkat çekerek, dünya genelinde acil eylem çağrısında bulundu ve “Pandemide özellikle kuzey yarım kürede kritik bir noktadayız” vurgusu yaptı. Dünya Sağlık Örgütü'nün İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunan genel merkezindeki basın toplantısında konuşan DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, önümüzdeki birkaç ayın çok zor geçeceğini ve bazı ülkelerin “tehlikeli bir yolda” olduğunu aktarırken “çok fazla ülkede vakaların katlanarak arttığı görülüyor. Bu durum hastanelerin ve yoğun bakım ünitelerinin kapasitesine yakın veya üzerinde çalışmasına yol açıyor” ifadelerini kullandı. Genel Direktör, daha fazla can kaybının, temel sağlık hizmetlerinin çökmesinin ve okulların tekrar kapanmasının önlenmesi amacı ile derhal harekete geçilmesi konusunda uyarıda bulunuyor.

Dünya, koronavirüs salgınında kritik eşiği aşmışken, virüse karşı en büyük silahımız olan bireysel tedbirle ilgili olarak, bakın bir konuda anlaşalım. Hepimiz maske takacağız, mesafe ve hijyene dikkat edeceğiz. Bana bir şey olmaz diyor olsak bile, başka hayatları riske atmamak için maske, mesafe ve hijyen konularına dikkat edeceğiz. Maske, mesafe ve hijyen kurallarına dikkat ederek, mucize beklemeyeceğiz, mucizeyi yaratanlardan biri olacağız. Nasılsa yakında aşı üretilecek diye beklemeye gerek yok. Şu anda yapılan aşı çalışmalarından bir kısmı çok etkili olsa bile, - ki bu konuda mevcut aşı çalışmalarının ne kadar süre bir koruyuculuk sağladığına ilişkin bir kanıt henüz yok -, bu çalışmaların etkili olabilmesi için en iyi olasılıkla 2021 yılının sonlarını beklemek gerekecek. Zira pek çok bilim insanı, bu konuda hem fikir. Bu bakımdan maske ve mesafe kurallarına uyulması aşı beklentisi içinde olmaya göre çok daha etkili bir koruyucu tedbir. Ayrıca önümüzün grip mevsimi olduğu düşünüldüğünde, bu kurallara uyulması, sadece yeni tip koronavirüse karşı değil, solunum yoluyla bulaşan daha pek çok virüse karşı etkili bir korunma aracı aynı zamanda.

Diğer taraftan bazı bilim insanları yeni tip koronavirüsten kurtulmak için taktığımız maskelerin koronavirüs salgınında kaba bir aşı etkisi yaparak bağışıklık sağlayabileceğini iddia ediyor. Maskelerin yaygın kullanımıyla yeni tip koronavirüse karşı bağışıklığının sağlanabileceğini öne süren bu bilim insanları, günlük hayatta maske kullanımı sayesinde vücuda sızan az sayıda patojenin bağışıklık oluşturabileceğini ve buna göre de maskelerin bazı insanlarda aşı etkisi yapabileceğini fikrini öne sürüyor.  Maskeli ve maskesiz kişilerin klinik deneylerde virüse maruz bırakılması gerekmesi ve bunun da etik olmaması nedeniyle, bu iddianın kesin olarak kanıtlanması mümkün olmasa da, yüz maskeleri dünya tarihinde daha önce de veba, İspanyol gribi, kuş gribi gibi büyük salgınlar döneminde de kullanılmış ve küresel düzeyde etkili olan bu hastalıkların önlenmesinde fayda sağlamıştı. Bu bakımdan bugün için de yeni tip koronavirüs salgınında en büyük silahımız maskeler olmaya devam ediyor. Maske takmanın salgın öncesinde de yaygın bir alışkanlık olduğu Uzak Doğu'da salgının yavaşlama sebebi belki de bu durum. Bu nedenle yazımı başında da belirttiğim gibi, mucize bir ilaç ya da aşı beklemeye gerek yok. Maske, mesafe ve hijyen kurallarına dikkat ederseniz, gerçek mucize sizsiniz.

Yazacağım başka şeyler de var, fakat yazı uzadı; sağlıklı bir hafta geçirmeniz dileklerimle söyleyeceğim diğer şeyleri haftaya bırakayım.