Bu sıralar hemen hemen her yerde asgari ücret toto oynanıyor…
Bu sıralar hemen hemen her yerde asgari ücret toto oynanıyor…
Bugünlerde konuşulan en popüler konu bu.
Nedeni basit.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın 10 Kasım’da açıklanan işgücü istatistiklerine göre, istihdam edilenlerin sayısı 32 milyon 185 bin kişi.
Bu kişilerin yarısından fazlası yani 17 milyona yakın kişi asgari ücretle çalışıyor ülkede.
Kimi, “Yılda bir kere yapılacak o nedenle kesin 17 bin lira olur”, kimi ise “Hükümet ekonomide sıkılaştırma politikası uyguluyor, yerel seçim dahi olsa 16 bin lirayı geçmez” diyor…
Asgari ücret ve fiyat politikalarındaki beklentileri tam isabet bilen kesim kuşkusuz tüccar ve sanayicidir.
Eskişehir Ticaret Odası Başkanı Metin Güler, ESTV canlı yayınında beklentisini 17 bin lira olarak açıkladı. Hatta “Asgari ücret 17 bin lira belirlense dahi tüccar ve sanayici bunun üzerinde maaş vererek geçim sıkıntısı yaşayan çalışanlarını üzmez” dedi 18 bin üyeli ETO’nun Başkanı Güler.
Metin Güler, şunu eklemeyi de ihmal etmedi:
“Deniyor ki, ‘mekanlar, AVM’ler, her yer dolu’… Ailelerde eskiden tasarruf kavramı vardı, bir ev ve arabaya sahip olmak önemliydi. Bir ev ve arabaya ulaşmak için sosyal hayatlarından feragat ederdi insanlar. Şu anda bir ailede bir ev ve arabaya sahip olabilmek, mevcut kredi oranlarıyla mümkün görünmüyor. Bir ailede bırakın 2 kişiyi, 3 kişi çalışsa bile bu bunlara ulaşmak zor hale geldi. Böyle gibi bir olgu oluşunca tasarruftan vazgeçip maalesef bugünü yaşama noktasında sosyal hayatını sürdürüyor insanlar. Tasarruftan uzak bir yaşam planlanır hale geldi.”
CELALETTİN KESİKBAŞ’TAN ÖNEMLİ TESPİTLER…
Gelelim patronlar kulübünün sanayici tarafına…
Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Celalettin Kesikbaş’a da asgari ücret beklentisini sordum.
Başkan Kesikbaş da 16-17 bin lira bandında bir beklentisi olduğunu söyledi.
Ancak, bir farkla…
İki yıl önce enflasyondaki artış eğiliminin başladığı döneme işaret edip, yılda iki kez zam yaptıklarını hatırlattı.
Başkan Kesikbaş, şöyle devam etti:
“Biz sanayicilerin pek fazla asgari ücretli çalışanı yok. Sanayici, asgari ücret yıllık 17 bin lira belirlense bile yıl ortasında bir ara zam daha yapar. Sanayici inisiyatif alır. İşçi barışı, sosyal barışın sağlanmasına adına bunlar yapılmak zorunda. İki yıl önce de benzer bir durum yaşanmıştı. Sanayici yine taşın altına elini sokmuş ve ara zam yapmıştı.”
Yüzde 62’ye gelen yıllık enflasyon, yüzde 40’ları bulan Merkez Bankası politika faizi ve bileşik faizi yüzde 60’lara ulaşan yıllık kredi faizi ortamında, piyasada hükümetin yerel seçim öncesi popülist politika uygulayabileceği beklentisi hakim.
Nasıl mı?
Kamu bankaları kanalıyla uygun faizli taşıt, tüketici ve konut kredisi imkanı sunması gibi.
Celalettin Kesikbaş, bu beklentinin gerçekleşmesinin şu koşullarda mümkün olmadığını dile getirdi ve ekledi:
“Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomi aktörleriyle yaptığı toplantıda biz sanayicilere ve daha sonra kamuoyuna şunu söyledi: ‘Ekonomiyi soğutma çalışmalarımız tavizsiz sürecek. Enflasyonu düşürmek için bu politikaları uygulayacağız.’ Bunun anlamı da mümkün olduğunca tüketimi kısmaktır. 2024 ve 2025 yıllarının; aynı 2001-2005 yılla arasında yaşadığımız gibi bir dönem yaşayacağız. Yatırım yapmak isteyen sanayici ve iş insanları için hükümet piyasadan yıllık yüzde 10-20 daha düşük faizli kredi imkanları sunuyor. 1 milyar liraya kadar kredi kullandırabiliyor. Sanayi tarafından yeni yatırımlara finansman bulmakta sıkıntı yok. Olacağını da sanmıyorum. Ancak maliyetler, nakit akışının sürdürülebilirliği ile rekabetçilik burada ön plana çıkıyor.”
DOLAR KURUNUN OLMASI GEREKEN SEVİYE 35 LİRA
Tam yeri gelmişken özellikle ihracatçıların kur beklentisini de sordum Başkan Kesikbaş’a…
Kesikbaş, ihracatçının rekabetçiliğinin sürmesine vurgu yaparak, şunları söyledi:
“Dolar kurunun olması gereken seviye 35 lira. İhracatçıların rekabet edebilmesi için Dolar/TL’nin şu anda 29 lira değil 35 lira olması gerekir. Gerçekçi rakam bu. Hükümetin yerel seçimlere kadar belki enflasyona da etkisiyle kuru baskılama politikası sürecek. Öyle görünüyor. Ancak ihracatçının küresel piyasada rekabet edebilmesi için kurun olması gereken düzeye gelmesi gerekiyor. Yılbaşından sonra asgari ücretten birçok mal ve hizmete kadar her şeyde artış olacak. Bunlar bir maliyet oluşturacak. Takdir edersiniz ki maliyet artışlarının sanayiciye de bir bedeli olacak. Tüm bunlar göz önüne alındığında gerçekçi bir kuru, seçimden sonra görürüz diye düşünüyorum.”
Hasılı…
Başkanların söylediklerinden anladığım…
Paranıza sahip çıkın, bütçenize ve gelirinize göre borçlanın, mümkünse borçlanmayın, asgari ücret yıllık olarak 17 bin lira olur ama tüccar ve sanayici yıl ortasında bir ara zam yapar gibi görünüyor…
Bir de dolar kurunun seçimden sonra 35 lira olması beklentisi hakim…
Tüm bunlar yatırım tavsiyesi değil, birer tahmindir efem.
Aman yanlış anlaşılmasın.
Kalın sağlıcakla.