Covid-19 salgını nedeniyle, dünyanın neredeyse tüm ülkelerinde olduğu gibi, Türkiye’de ekonomik ve sosyal alanda ciddi sorun yaşıyor; öngörülere göre bu sorun önemli ölçüde artacak ve uzun bir zaman dilimine yayılacak.
*
Konuyu
Eskişehir ölçeğinde değerlendirirsek…
- Hizmet sektörünün ağırlıkta olduğu Eskişehir’de, ticaret, neredeyse durma noktasına geldi.
- Eskişehir Sanayi Odası’nın (ESO) yaptığı anket çalışmalarına göre, sanayici de oldukça zor durumda.
- Buna rağmen bankalar, gerekli koşullar yerine getirilmesine rağmen kredi vermekten imtina ediyorlar. Bu vahim durumu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak her fırsatta vurguluyor ve bankalara daha anlayışlı olmaları tavsiyesinde bulunuyor. ESO Başkanı Celalettin Kesikbaş da, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’ndan aldığı yetkiyle söz konusu sorunu gündeme getirmiş ve Eskişehir’deki bankalara “işleri kolaylaştırın” anlamına gelen bir çağrı yapmıştı. Bu noktada, Ticaret Odası Başkanı Metin Güler’in de çabası olduğunu unutmayalım.
- Birçok çalışan işten çıkarıldı. Ha, hükümet “üç ay işten çıkarmak yasak, firmalar çalışanlarına ücretsiz izin verebilirler” dedi ancak bu sefer, ücretsiz izne çıkarılan o çalışanlar, günde 39 TL’ye ailesiyle birlikte geçinmek zorunda bırakıldılar.
- Peki, ya kayıt dışı çalışanlar? Onların durumu tam bir fecaat. Ne işsizlik maaşından, ne de ‘günde 39 TL’ yasasından faydalanabiliyorlar.
- Dahası, çiftçilik yapan, hayvancılıkla geçimini sağlayan yurttaşlarımız da çaresizlik içerisinde bekliyorlar.
*
Peki, böyle bir durumda ne yapılmalı?
Millet adına devleti yönetme yetkisi bulunan hükümet, hem sanayiciyi, hem tüccarı, hem küçük esnafı, hem de halkı, böyle zor zamanda koruyup kollamalı.
Şunu söyleyebilirim: Hükümet, zaman zaman, hem sermaye hem emek grubu için birtakım uygulamalara imza atıyor.
Ancak bunun yeterli olmadığını, hatta hiç yeterli olmadığını söylemek zorundayım.
*
O halde bir şeyler yapılmalı!
Millet adına kamu kurumlarını yönetenlere belli öneriler sunmalıyız, sorumluluk sahibi olduklarını vurgulamalıyız, “insanı yaşat ki devlet yaşasın” anlayışını hatırlatmalıyız ve ciddi bir baskı oluşturmalıyız.
*
Bunu nasıl yapacağız?
Eskişehir’in elinde, çiçeği burnunda nur topu gibi bir oluşum var.
Eskişehir İş Konseyi!
*
Söz konusu oluşumun kurulmasına Aralık 2019’da karar verildi.
Mart 2020’de ise oluşuma üye kurum ve kuruluşların temsilcileriyle konseyin ‘anayasası’ imzalandı.
*
Bakın, neredeyse tüm katmanların içinde olduğu İş Konseyi’ne üye kurum ve kuruluşlar hangileri?
Her birini bilin ve görevlerini yeterince yapmadıkları taktirde
hesap sorun diye tek tek sıralıyorum:
- Eskişehir Sanayi Odası
- Eskişehir Ticaret Odası
- Eskişehir Ticaret Borsası
- Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi
- Eskişehir TEKSAN Sanayi Sitesi
- ESTİM Toptancılar Sitesi
- EMKO Sanayi Sitesi
- Eskişehir Esnaf Sanatkarlar Odaları Birliği
- Eskişehir Lokantacılar Odası
- Eskişehir Tornacılar ve Oto Tamirciler Odası
- Eskişehir Tuhafiyeciler İşportacılar Odası
- Eskişehir Ayakkabıcılar Odası
- Eskişehir Bakkal ve Bayiler Odası
- Eskişehir Berberler ve Kuaförler Odası
- Eskişehir Demir Sanayicileri Odası
- Eskişehir Elektrikçiler Odası
- Eskişehir Emlakçılar Odası
- Eskişehir Hazır Elbiseciler Odası
- Eskişehir Umum Kahveciler Odası
- Eskişehir Kuyumcular Odası
- Eskişehir Marangozlar ve Mobilyacılar Odası
- Eskişehir Minibüsçüler Odası
- Eskişehir Radyo ve Elektronik Teknisyenleri Odası
- Eskişehir Pastacılar Fırıncılar Kuruyemişçiler Odası
- Eskişehir Saatçiler Odası
- Eskişehir Servis Araçları Odası
- Eskişehir Sucular Odası
- Eskişehir Terziler Odası
- Eskişehir Şoförler ve Otomobilciler Odası
- Eskişehir Yaş Sebze Meyve Balıkçılar ve Pazarcılar Odası
- Eskişehir Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası
- Mimarlar Odası Eskişehir Şubesi
- Elektrik Mühendisleri Odası Eskişehir Şubesi
- Jeoloji Mühendisleri Odası Eskişehir Şubesi
- Kimya Mühendisleri Odası Bölge Temsilciliği
- Gıda Mühendisleri Odası İl Temsilciliği
- İnşaat Mühendisleri Odası Eskişehir Şubesi
- Maden Mühendisleri Odası Eskişehir Şubesi
- Makine Mühendisleri Odası Eskişehir Şubesi
- Eskişehir Rumeli İş İnsanları Derneği
- Eskişehir Genç İşadamları Derneği
- Eskişehir Sanayici ve İşadamları Derneği
- Eskişehir Müteşebbis İşadamları Derneği
- Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği
- Tüm Sanayici ve İşadamları Derneği
- Eskişehir Gazeteciler Cemiyeti
- Çağdaş Gazeteciler Derneği
- TOBB Eskişehir Kadın Girişimciler Kurulu
- TOBB Eskişehir Genç Girişimciler Kurulu
*
İşte, yukarıda okuduğunuz kuruluşlar, İş Konseyi çatısı altında toplandılar.
Toplanma amaçları şu:
Eskişehir’in kalkınmasını ve gelişmesini sağlamak. Dahası, yapılan çalışmaların ve oluşturulacak ortak değerlerin Türkiye ve dünyaya örnek olarak katkı sunması.
*
Bakın, söz konusu konsey, nelerin sözünü veriyor:
- Kamu kurum ve kuruluşlarına görüş bildirmek.
- Ulusal ve uluslararası alanlarda lobi faaliyetlerinde ve etkinliklerde bulunmak.
- Sonuç bildirgeleri oluşturmak ve bu bildirgeleri kamuoyu oluşturulabilmek amacıyla etkin bir şekilde, devlet, siyaset, üniversiteler, belediyeler ve şahıslar ile paylaşmak.
- Kamu, sivil toplum ve özel sektör işbirliği ile ekonomik ve siyasi gelişmelere yön verebilmek.
- Türkiye ve küresel düzeyde ekonomisi güçlü çağdaş bir Eskişehir oluşturabilmek.
- Üye kurumların tek başına kifayet edemediği ancak güç birliği ile üstesinden gelinebilecek Eskişehir konularını ortaya koyabilmek.
*
O halde, İş Konseyi’nin samimiyetini göstermesinin tam sırası!
Eskişehir kriz yaşıyor.
Türkiye kriz yaşıyor.
Dünya kriz yaşıyor.
Eskişehir İş Konseyi, tüm üyeleriyle ivedilikle bir araya gelerek, önce Eskişehir ölçekli acil bir rapor hazırlamalı. (Her ne kadar üç ayda bir toplanacağı kararlaştırılsa da, böylesine ciddi bir kriz ortamında olağanüstü toplantı ilan edilmeli.)
Hazırlanan rapor, 15 belediyeye, Eskişehir Valiliğine, TBMM Başkanlığına, TBMM’de gurubu olan partilere, Cumhurbaşkanlığına, konsey üyesi kurumların bağlı bulundukları genel merkezlere ve ciddi bir basın toplantısıyla kamuoyuna sunulmalıdır.
Bununla beraber, İş Konseyi’nin ‘söz’lerinden biri olan ‘baskı mekanizması’, Eskişehir yararına çalıştırılmalıdır.
Ve belki de, ‘geç kalınmışta olsa’ İş Konseyi tarafından yapılacak olan bu çalışma, Türkiye’deki birçok oluşumu da harekete geçirecek, bununla beraber İş Konseyi’nin amaçlarından biri daha gerçekleşmiş olacaktır.
*
Yazımı şöyle sonlandırmak istiyorum.
İş Konseyi’nin anayasasında, “Eskişehir İş Konseyi bir fikir kulübü değildir. Kent ekonomisi, kalkınması ve çağdaş Eskişehir’in taleplerini temel alan değerler ile fiili olarak faaliyet göstermek amacıyla kurulmuştur” deniyor.
O halde, konseyin anayasasında böyle bir madde varsa, uygulanmak zorundadır.
Ancak uygulanmaz, hele hele böyle bir dönemde bu madde görmezden gelinirse, İş Konseyi tam manasıyla kadüktür!
NOT: İş Konseyi’nin dönem başkanlığı, Eskişehir Sanayi Odası’nın elinde bulunuyor.