Prof. Dr. Cengiz Türe

Tüm Yazıları Diğer Yazarlar

İnsan kaynak mıdır?

Prof. Dr. Cengiz Türe yazdı

5 Şubat 2015 23:56

Son zamanlarda çalışanların insan kaynakları olarak mı, yoksa insan kıymetleri olarak mı tanımlanması gerektiğine yönelik yapılan tartışmaları medya ortamında izlemekteyim.
Bu durum karşısında bende, insanı ifade etmede kaynak kelimesinin yeterli ve uygun olmadığını düşünenlerdenim…
Geçmiş dönemlerde personel olarak adlandırılan bu konum, günümüzde daha ileri bir adımla insan kaynakları olarak tanımlanmaktadır. Personel kelimesi yerine bu tanımın kullanılmasıyla; bir taraftan insan ön plana çıkarılırken, diğer taraftan kaynak ifadesi tekrar özgürlük alanını sınırlandırılmaktadır.
Bana göre kaynak ifadesi ürün odaklı bir ifade olması nedeniyle çalışanı tek tipleştirmekte ve arka plana iten bir algı yaratmaktadır. Çünkü iş ekosistemlerinin değerini artık, sahip oldukları fiziki sermayeleri değil, büyük oranda çalışanları yani entelektüel sermayeleri belirlemektedir. Özellikle küreselleşmenin etkisiyle, iş ekosistemlerinin sahip oldukları donanım ve alt yapılar arasındaki farkların ortadan kalkması, rekabet edilebilirlik açısından çalışanların önemini daha da arttırmıştır.
Belki insanlığın bu güne kadar geçirdiği toplumsal evrim sürecinde, özelliklede tarım ve düşük teknolojili sanayi toplumu dönemlerinde, insan bir makine gibi görülerek üretim kaynakları içerisinde değerlendirilmiş olabilir.
Anacak içerisinde bulunduğumuz bilgi çağında; öğrenme, düşünme, gelişme, bilme-bilgi üretme gibi kendini sürekli yenileyen ve duygusal tepkileri olan bir varlık olarak çalışan insana olan yaklaşımın değişmesi gerekmektedir.
Bu olumsuz çağrışımı ortadan kaldırmak adına insanın “kaynak” yerine “kıymet” olduğu vurgusunun yapılmasının daha anlamlı olacağı kanaatindeyim.
Böylece “İnsan Kaynakları” yerine "İnsan Kıymetleri" kavramının kullanılması; insanın layık olduğu konuma ulaşması için atılmış bir adım, hak ettiği değeri korumak için yapılmış en uygun tanım olacaktır.
Elbette ki; iş ekosistemleri içerisinde insana yapılan kıymet vurgusu bir söylem olarak kalmayıp çalışanlara kıymet verildiğini de gösteren uygulamaların geliştirilmesi, bu konudaki samimiyetin en önemli göstergesi olacaktır.