En çok sen etkileneceksin

Çok söylemiştik, lütfen bu işi hafife almayın, maske, mesafe ve hijyen kurallarına sıkı sıkıya uyun, önümüzdeki günler çok zor olacak, kayıplarımız çok büyük olacak diye; dinletemedik… Sonuçta geçen hafta alınan kararlarla yeniden kapandık… Üstelik çok daha fazla tedbirin de kapıda olduğu söyleniyor. “Ben hasta olmam, hasta olsam da hastalık beni etkilemez.” desen de, hastalık aslında ülke ekonomisine, sağlık sistemine ve pek çok sektöre yaptığı tahribatla SENİ ÇOK ETKİLİYOR…
Ben bugün yine farkında olmadığın bir başka konuya dikkat çekmek istiyorum. Bu konu, senin geleceğinin nasıl olacağıyla çok ilgili. Şunu bilmeni isterim ki, salgın nedeniyle eğitimin kesintiye uğramasının bedeli önümüzdeki yıllarda ve hatta belki bu yüzyıl boyunca çok ağır hissedilecek. Salgının önlenmesi amacıyla eğitimin ülkemizde ve dünyada tarihte görülmemiş seviyede kesintiye uğramış ya da güçlüklerle uzaktan yapılmaya çalışılıyor olması, geleceğimizi emanet edeceğimiz çocuklarımızın yeterince donanımlı olamamasına neden olmakta ve bu etkiler her geçen gün telafi edilemeyecek düzeye ulaşmaktadır.  Özellikle bu durum gelir eşitsizliğine bağlı olarak düşük gelir grubundaki toplumları ve bireyleri çok daha olumsuz etkilemektedir. Bu, ileriye yönelik olarak kalkınma ve toplumsal sorunların çözümü için anahtar rol oynayan eğitimin toplumun her kesimine etkin şekilde ulaşması yaklaşımının temellerini sarsacak bir durumdur. Eğitim, bireysel gelişime bağlı olarak yoksullukla mücadele açısından ve eşitsizliklerin azaltılması açısından önemli olduğu kadar, gelişmiş, bağımsız ve demokratik toplumların yaratılmasının da anahtarıdır.
Bugünlerde salgın nedeniyle eğitimin yüz yüze yapılamaması sonucunda, derslerin televizyon aracılığıyla ve çevrim içi olarak verilmesi elimizdeki tek çözümdür. Ancak bu olanaklardan öğrencilerin ne düzeyde etkin yararlanabileceği ebeveynlerin sosyoekonomik ve sosyokültürel durumlarıyla çok yakından ilişkilidir. Sosyoekonomik ve sosyokültürel olarak gelişmiş ailelerde bile, öğrenciler ve ebeveynler yapabileceklerinin en iyisini yapmasına rağmen, uzaktan eğitimin yeterli düzeyde yararlı olduğunu söylemek olanaksızdır. Zira bu aynı zamanda öğreticinin ve ülkedeki altyapının imkanlarına da doğrudan bağlıdır. Diğer yandan uzaktan eğitim marifetiyle büyük bir özveriyle sürdürülmeye çalışılan eğitim faaliyetlerinde, tüm çabalara rağmen düşük gelirli aileler, afetzedeler, engelliler, mülteciler, göçmenler vb grup üyesi öğrenciler eğitime ulaşma konusunda çok daha dezavantajlı durumdadır. Ayrıca bu durum ebeveynler, özellikle de kadınlar açısından, evlerde bakım yükünü çok ağırlaştırmış, ülke kalkınması açısından kritik olan kadınların istihdama katılımlarını tehdit etmeye ve iş gücü kaybına yol açmaya başlamıştır.
Bu pandemiye bağlı krizin gelecek kuşakları etkileyecek en önemli sonuçlarından birisi şüphesiz kesintiye uğrayan bu eğitimin bir kuşağı etkisi altına alarak, gelecekte çok büyük insan potansiyelini ziyan edecek, yüzlerce yılda kazanılmış kalkınma kazanımlarını yok edecek bir felakete yol açmasının muhtemel olmasıdır. Bu durumun yakın gelecekte gelir adaletsizliklerinin ve niteliksiz işgücünün artmasına, giderek azalan niteliksiz işgücünün istihdam edilme oranının çok daha aşağı düşmesine neden olacağı açıktır. Nitelikli eğitimin toplumun tüm kesimlerine etkin şekilde ulaştırılamıyor olması, toplumların beslenmesinden sağlık hizmetlerinden yararlanılmasına, çocuk evliliklerin artmasından toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin belirginleşmesine kadar birçok konuda sarsıcı etkilere yol açacağı açıktır. Nitelikli eğitimden uzak kalınması nedeniyle bir kuşağın ve yüzlerce yıllık kazanımlarımızın yok olmaması için çok emek sarf etmek ve farklı çözümler ortaya koymak zorundayız. Geliştirilecek çözümlerle bu sorunlara çare bulmak ve geleceğimizi kurtarmak amacıyla eğitim alanında etkin kararlar almalıyız.
Unutmamalıyız ki, bireyler için fırsat eşitliğinin ortaya konması açısından eğitim temel eşitleyicidir. Belirlenmesi gereken politikalar dahilinde, esnek eğitim yöntemleri, dijital teknolojiler ve günün koşullarına göre güncellenmiş müfredattan yararlanılması, öğreticiler, destek personeli, ebeveynler ve öğrenciler için destek sağlaması gerekmektedir. Ayrıca başarılı olabilmek açısından dijital okuryazarlığa, dijital altyapıya yatırım yapmak, imkanı olmayan öğrencilerin tabletlerin yanı sıra düşük maliyetli Rasperry Pi, Arduino vb ekipmanlara ve ücretsiz internet erişimine ulaşmalarının sağlanması da çok önemlidir.
Biz Eskişehir Teknik Üniversitesi olarak bu bilinçle, Sayın Rektörümüz Prof.Dr. Tuncay Döğeroğlu’nun liderliğinde hem vermekte olduğumuz yüksek öğretim hizmetlerinin uzaktan da olsa, en etkin şekilde sürdürülmesi için çok yoğun çaba sarf ediyoruz, hem de uzaktan eğitim amacıyla kullanılabilecek düşük maliyetli alternatif eğitim araçları ve ortamları geliştirmeye çalışıyoruz. Şu anda neredeyse tüm öğretim üyelerimize ulaştırılmış olan Es-Board ışıklı yazı tahtası çözümü bunlardan birisi. Bu çözüm yardımıyla yüzlerce dolarlık tabletlere alternatif olacak ve çok daha kolay kullanımı olan, çok düşük maliyetli ve taşınabilir bir ekipman geliştirdik. Bu çözümle öğreticilerin sınıftaki tahta yerine bu ekipmanı kullanarak derslerini çok daha anlaşılır kılması mümkün olabiliyor. Benzeri bir yaklaşımla ürettiğimiz ışıklı cam masa, sınıf ortamında kendi içindeki internete bağlanabilen ve çevrim içi ders vermek için ayrıca bir bilgisayara ihtiyaç duymayan birkaç yüz dolarlık erişilebilir bir çözüm. Küresel olarak değerlendirdiğimizde bu benzeri düşük maliyetli çözümlerin yaygınlaşması sayesinde, küresel gelir eşitsizliklerinden bağımsız olarak eğitimde öğretenlerin ve öğrenenlerin teknolojiden daha etkin yararlanması mümkün olacak kanaatindeyim.
Başa dönersek, öncelikle her bireyin artık şunu çok iyi anlaması, salgınla mücadelede elini taşın altına koyması gerekiyor. Hiç bir şey yapamıyorsa, maske, mesafe ve hijyen kurallarına özen göstermesi, toplumsal olarak özen gösterilmesinin sağlanması adına çaba sarf etmesi gerekiyor. Buna dikkat etmeyenler bilmeliler ki, her kim olursa olsunlar, bu salgının etkilerinden onlar da, er ya da geç çok fazla etkilenecekler.
Herkse sağlıklı ve mutlu bir hafta diliyorum.