CHP’li belediyeleri yeni bir mücadele daha bekliyor!

“Bu kadarına da pes” dedirtecek bir genelge yayınlandı!
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğünce 3 Haziran 2020 tarihinde ilgili kurumlara gönderilen resmi evrakta, özetle şu yazıyor: Belediyeler, kooperatif faaliyetlerinde bulunacaklarsa, direkt olarak Cumhurbaşkanlığından izin alacaklar!
 
*
 
“Bu nasıl olur” dediğinizi duyar gibiyim.
Şöyle olur, resmi yazının bir bölümünde deniyor ki: “…Bu çerçevede, belediyeler ile bunların kurdukları birlikler tarafından kooperatif kurulmasında ortak olunması veya kurulmuş bir kooperatife ortak olunmak istenilmesi durumunda bakanlığımız yoluyla Cumhurbaşkanlığı’ndan izin alınması için gönderilecek belgeler…”
 
*
 
Okuduğunuz üzere, belediyeler, kooperatifçilik faaliyeti yapmak istiyorlarsa, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayı gerekiyor.
 
*
 
Peki, Cumhurbaşkanlığı, izin vermek için hangi belgeleri istiyor?
Resmi yazıya göre belgeler şunlar:
 

• Kooperatifin kurulması, devir alınması veya sermaye katılım miktarının belirlenmesine dair meclis kararı.
• Kurulacak kooperatife ilişkin gerekçe raporu, amaç ve faaliyet konusu.
• Kurulacak, devir alınacak veya sermaye katılımında bulunulacak kooperatifin ana sözleşmesi veya taslağı.
• Mevcut kooperatife ortak olunacaksa bu kooperatife ait bilanço.
• Kurulacak kooperatife ait fizibilite etüdü. 

 
*
 
İlk dört maddede sorun görünmüyor.
Beşinci madde ise, ‘şahsi yoruma açık’ bir madde olarak karşımıza çıkıyor.
Yani Cumhurbaşkanı, fizibilite etüdünü beğenmeyip onay vermeyebilir!
 
*
 
Bu noktada kooperatifçiliğe ciddi anlamda önem verdiğini, imkanı ölçüsünde bazı kooperatiflerin gelişebilmesi için destek sunduğunu bildiğimiz Odunpazarı Belediye Başkanı Kazım Kurt, söz konusu uygulamayı değerlendirdi.
 
*
 
Kooperatiflerle ilgili alınan bu kararın, CHP’li belediyelerin kooperatifçilik faaliyetlerini engellemeye dönük olduğunu savunan Kazım Kurt, şu ifadeleri kullandı:
 
GENELGE DEĞİL TALİMAT
“CHP’li belediyeler, özellikle büyükşehir belediyelerimizin olduğu yerlerde, kırsal alanda yapılan hamleler halk tarafından görüldü. Halkımız bu hamlelerin doğru olduğunu gördü, hissetti, benimsedi. Yeni yeni gelişmeler olmaya başladı, ekonomik yapıda… Ne oldu? Mesela kooperatifler kurulmaya başlandı. Üretim için tarım yapılmaya başlandı. Boş kalan araziler sürülmeye başlandı. Ve bunun için halkın bir örgütlenmesi gündeme geldi, kooperatiflerle. Pat, ertesi günü, ‘kooperatif kuracaksanız ya da kooperatife üye olacaksanız benden izin alacaksınız’ (Cumhurbaşkanı’ndan) diye genelge gönderildi. Şimdi bu, genelge değil bir kere, resmen talimat.
 
BAŞKA İŞİ YOKMUŞ GİBİ…
Yani Cumhurbaşkanı bakacak, ‘bu olmamış, fizibiliteniz eksik veya yanlış’ diyecek. Şimdi böyle bir şey isteniyor. Yani sanki Cumhurbaşkanı’nın başka işi yok… Cumhurbaşkanı’nın on binlerce işle meşgul olması gerekirken, CHP’li belediyelerin kuracağı kooperatiflere ya da ortak olacağı kooperatiflere veyahut insanları örgütleyip oluşturacağı kooperatif yapılarına bile diyor ki: ‘Bir dakika, olmaz, dur’ diyor.”
 
*
 
Başkan Kurt, “geçmişte bazı kooperatifler suiistimal edildiği için böyle bir karar alınmış olabilir mi” sorusu karşısında ise tokat gibi bir cevap vererek şunları söyledi:
 
ŞİRKETLER, DERNEKLER, VAKIFLAR…
“Şimdi izin verilince suiistimal edilmeyecek mi? Sayın Cumhurbaşkanı’nın izin verdiği Türkiye’deki pek çok şirket, hortumladı. Pek çok dernek, darbe yaptı. Efendime söyleyeyim pek çok vakıf, paraları iç etti. Pek çok vakıfta da, çok özür dilerim, küçük çocukların ırzına geçildi. Yani siz denetlemezseniz ‘buyurun istediğinizi yapın’ derseniz bunlar olur. Yani geçmişte bazı kooperatiflerde hırsızlık oldu diye, şimdi biz bir kooperatif örgütlenmesi yapamayacak mıyız? Denetlemek ayrı bir şey, ‘ancak ben izin verirsem girersin’ demek ayrı bir şey.”
 
*
 
Evet…
Kurt’un, belediyelerin kooperatifçilik çalışmalarına ilişkin alınan karar ile ilgili açıklamalarını okudunuz.
Bu anlamda ‘görünen köy kılavuz istemez’ atasözü, konuya cuk diye oturuyor.
Yani, CHP’li belediyeleri yeni bir mücadele daha bekliyor.
Cumhurbaşkanı’nı bir şekilde ikna edip kooperatifçilik yapabilme mücadelesi!   
 
NOT: Peki, belediyelerin işin içinde olmadığı kooperatifler ne yapacak? Onlar için alınmış yeni bir karar yok, eski düzen devam edecekler! Bu ayrım bile, ‘işin içinde iş’ olduğunu ispatlamaya yetiyor. İşçinin maaşı, alnının teri kurumadan yatıyor
 
Türkiye, Covid-19 salgınından önce ciddi bir ekonomik darboğazdan geçiyordu.
Bunun üzerine bir de salgın eklenince ve ticaret neredeyse durma noktasına gelince, ekonomi allak bullak oldu.
 
*

Bu vaziyetten belediyelerde bir hayli etkilendi.
İller Bankasından gelen ödenek yarı yarıya düştü.
İş bununla da kalmadı, vergi gelirlerinde de büyük oranda kayıp yaşandı.
Böylelikle bırakın belediyelerin yatırım yapmasını, çoğu belediye işçisinin ve memurunun maaşını dahi ödeyemez hale geldi.
 
*
 
Fakat bir belediye var ki, işçisinin ve memurunun maaşını aksatmadan yatırıyor!
Odunpazarı Belediyesi’nden bahsediyorum.
Kazım Kurt, 2014’te Belediye Başkanı seçildiği ilk günlerde, belediyenin ilgili yöneticilerine şu talimatı vermişti: “Harp olur, darp olur, ne olursa olsun işçinin alnının teri kurumadan maaşı yatacak, bu konuda mazeret istemiyorum.”
Ve o yıldan bu güne kadar işçi ile memurun maaşı, olumsuz her ne gerçekleşirse gerçekleşsin aksamadı ve kuruşu kuruşuna bir seferde yattı.
Covid-19 sürecinde de, Kazım Kurt yönetimindeki belediyede gelenek bozulmadı, maaşlar geciktirilmeden ve tek seferde şakır şakır işçilerin ve memurların hesaplarına yattı.
 
*
 
Peki, bu nasıl oldu?
Kazım Kurt, bu soruya şöyle cevap verdi:
 
BELEDİYENİN 2020 ÖNGÖRÜSÜ
“Biz iyi kötü Türkiye siyasetini okuyan bir belediye olarak zaten 2020 yılını bir yatırım yılı olarak değil, bir borç ödeme yılı olarak kabul etmiştik. Nitekim bu bütçe ve yatırım programı mecliste tartışılırken AKP’li meclis üyesi arkadaşlarımız, ‘geçen seneki yatırım miktarınızdan daha düşük yatırım öneriyorsunuz, bu niye böyle, bu bir çelişkidir, bu bir yanlıştır’ filan demişlerdi. Ben de o zaman onlara demiştim ki: Biz 2020’yi riskli görüyoruz ve 2020’de büyük yatırım yapmıyoruz, bütçeye ve yatırım programlarına da iz bedelleri koyuyoruz; olağanüstü bir gelişme olursa da, o zaman fasıllar arasında aktarma yaparak yatırımlarımızı yaparız. Yani zaten 2020 için, 2019 yatırımlarından daha az miktarda para ayırmıştık. İyi ki de öyle yapmışız, doğru bir sonuca gittik. Bu yıl zaten ilk altı ay geçti. Biz büyük asfalt ihalelerini yapmıştık ama pandemi süreci başlayınca iptal ettik. Şimdi bu sene sadece asfalt yamasıyla idare edeceğiz. Yani bizden, büyük asfalt çalışması yapmamızı kimse beklemesin. Zorunlu işleri yapacağız bu yıl. Yine mesela, bizim 100 kreş hedefimiz vardı. Bu sene bunun yapabildiğimiz ölçüde bir iki tanesine başlamıştık, daha fazlasını yapamayız. Çünkü bir yatırım yaptığınız takdirde hem o yatırımın maliyeti var, hem de o yatırımı sürdürülebilir hale getirmek için yapmamız gereken ayrı yatırımlar var; personel istihdamı gibi.
 
SOSYAL YARDIMLARA DEVAM
Bakın, şu anda somut bir tablo var. Memur ve işçi maaşlarını aksatmadan ödeyebilen ender belediyelerden birisiyiz. O kadar. Bundan sonra da aksamaz inşallah. Bakın İller Bankası payları geçen ay yüzde 55 eksik geldi. Her belediyeye eksik geldi. Çünkü devlet de vergi toplayamıyor. Çünkü işletmeler kapalı, ticaret durmuş, ekonomi durmuş. Bu, şu anlama geliyor. Mesela 2020’nin Ocak ayında 11 milyon 683 bin TL tahakkuk etmiş. Ama bize bu tahakkuka rağmen ödenen, mesela Mayıs’ta 4 milyon 900 bin TL. Mesela Mart’ta kesilmeyecek demişlerdi; 10 milyon küsur tahakkuk etmişken, 6 milyon küsur para geldi. Daha sonra 4 milyon küsura kadar düştü, biraz önce ifade ettiğim gibi. Bizim Odunpazarı Belediyesinin memur ve işçi maaşları aylık 9 milyon lira civarında tutuyor. Bu noktada bizim kendi gelirlerimizin sağlanması lazım. Ciddi miktarda kira gelirimiz vardı bizim, artık yok. Emlak vergisi gelirlerinde de ciddi eksilme var. Ama buna rağmen zorunlu işleri her koşulda yapacağız, sosyal yardımlara devam edeceğiz, işçi ve memurun maaşını inşallah aksatmayacağız.”
 
*
 
Çoğu belediye işçi ve memurunu mağdur ederken, Odunpazarı Belediyesinin maaşları geciktirmeden ve eksiksiz yatırmasının ‘sırrını’ Kazım Kurt’un ifadelerinden öğrendik:
 

• Öngörü.
• Doğru planlama.
• Tasarruf.