Akıllı Toplum, Sürdürülebilir Kentler

Kentler ve mevcut yapı stoğu, tek başına küresel iklim değişikliklerine yol açan sera gazı emisyonlarının ve enerji kullanımının yarısından sorumlu. Aslında kentsel dokular ve yapılar değil, bu kentsel dokuların ve yapıların tasarlanması ve yapılması sürecindeki bugüne kadarki yetersiz ve yanlış, çağın gerekliliklerini göz ardı eden yaklaşımlar buna yol açmış durumda. Akıllı kentler, kentsel dokuların ortaya çıkardığı sorunları ortadan kaldırmak için bir çıkış olabilir. Ülkemizde de Aralık ayı sonunda Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı”nın bu konuda önemli bir misyonu da üstleneceği sıklıkla vurgulanmalı ve Eylem Planı’nın bu yönü ön plana çıkarılmalı 
bana göre. Zira akıllı kentler, sadece içinde akıllı ulaşım sistemleri, nesnelerin interneti, bağlanabilirlik vb teknolojilerinin kullanıldığı kentsel dokular diye düşünülmemeli; temel gayeleri arasında kentsel olarak sürdürülebilirliğin sağlanması ve insanların yaşam kalitesini yükseltmeye, sağlık ve güvenliğini sağlamaya yönelik olarak teknolojinin etkin kullanılması olduğu idrak edilmelidir. Aslında bana göre “kalkınmanın ve teknolojik gelişimlerin neden olduğu çevre kirliliği ve çevre sorunları nedeniyle, artık kalkınmanın ve teknolojik gelişimlerin insanların yaşam kalitesini yükselteceğine güvenilmez olması” çelişkisinden çıkış yollarından da biridir akıllı kentler. Teknolojinin sadece bireylerin değil, tüm toplumun yaşam kalitesini yükseltmeye yönelik olarak etkin kullanıldığı alanlar olarak değerlendirilmelidir. İşte yeşil yapı ve kentsel dokular tasarlama konusunda öne çıkan ve Milano ve Nanjiing Dikey Orman  projeleri gibi tanınmış projelere imza atmış İtalyan Stefano Boeri’nin Çin’de tasarladığı Forest City – Orman Kenti, kentin yaratacağı hava kirliliğini ortadan kaldıracağı gibi, hava kirliliğininin azaltılmasına da katkı sağlayacak bir akıllı kent. Tasarlanan bu orman kenti “Liuzhou Forest City”, tamamen ağaçlar ve çeşitli bitkilerle kaplı yapıların bulunduğu bir kent olacağı gibi, akıllı kentlerin taşıması gereken niteliklere de sahip olacak. Guangxi dağ bölgesinde, Liujiang nehri boyunca 175 hektarlık bir alanda kurulacak, 30 bin kişiye ev sahipliği yapacak, yılda yaklaşık 10 bin ton CO2 ve 57 ton hava kirleticiyi emecek ve yaklaşık 900 ton oksijen üretecek akıllı bir kent olarak tasarlanan, sürdürülebilir şehir “Liuzhou Forest City”nin birçok farklı açıdan kendi kendine yeten bir kentsel yerleşim birimi olması ve enerji eldesi için jeotermal enerji ve güneş enerji gibi yenilebilir enerji kullanması hedefleniyor. Orman Kentinde toplam 40 bini ağaç olmak üzere yüzden fazla türden oluşan 1 milyon bitki bulunması düşünülmüş. İçinde yer alacak tüm ofis, konut, bir otel ve hastane ve iki okul gibi tüm yapıların tamamen bitki ve ağaçlarla kaplı olduğu bu yeşil kentin, yapıların dışında ticari ve rekreasyon alanlarına ev sahipliği yapması ayrıca kentte elektrikli otomobillerin kullanılması düşünülüyor. Orman Kentinin hava kirliliğini azaltma hedefi dışında, kullanılan bitkilerle bio-klimatik konforu sağlamak, hava sıcaklığını düşürmek, kullanılacak bitkisel bariyerlerle kentsel gürültünün yayılmasını engellenmek, biyolojik çeşitliliği korumak ve zenginleştirmek, bölgede yaşayan kuşlar, böcekler ve küçük hayvanlar için yaşam alanları oluşturmak gibi faydalar sağlaması bekleniyor. Kısaca toparlamak gerekirse akıllı yapılar ve kentler, sadece sensörler ve benzeri teknolojik altyapıya sahip yapılar ve kentsel dokular değil. Yenilebilir enerji kullanan, enerji ve su tüketimini azaltan, gri sulardan ve yağmur hasadı gibi yeşil altyapı sistemlerinden etkin yararlanan, atıkları azaltan ve yöneten sistemlere sahip ekolojik ve sürdürülebilir kentsel sistemlerden oluşan yaşam alanları. Ancak böyle olmasını sağlayabilmek için kentleri akıllandıracak kişileri de bilgilendirmek, aslında akıllandırmak da gerekiyor. Her şey çağın gerekliliklerini kavramış daha yetkin mimar, daha yetkin mühendis ve daha bilinçli bir toplum yaratarak başlıyor. Sonrası zaten kendiliğinden geliyor.