İnflamasyon Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tedavisi ve Önlenmesi

Vücudumuzda herhangi bir tehlike anında, örneğin bakteri, virüs, yaralanma gibi durumlarda bağışıklık sistemimiz harekete geçer ve iltihap hücrelerini göreve çağırır. Bu hücreler bakterilere saldırır veya hasarlı dokuyu iyileştirir. Ancak vücudumuz hasta veya yaralı olmadığında iltihaplı hücreler hala  gönderiliyorsa kronik iltihabınız olabilir. İnflamasyon, artrit veya Alzheimer hastalığı gibi pek kronik hastalığın belirtisi olabilir. İşte çok mereak edilen sorularıyla inflamasyon nedir, neden ortaya çıkar, vücutta inflamasyon belirtileri nelerdir, nasıl önlenir ve tedavisi var mıdır?

İnflamasyon Nedir?

Vücut virüsler, bakteriler veya toksik kimyasallar gibi herhangi bir tehlike ile karşılaştığında veya bir yaralanmaya maruz kaldığında bağışıklık sistemine alarm verir. Bu hücreler, bakterileri ve enfeksiyonları yakalamak veya yaralı dokuyu iyileştirmek için tepki başlatır. İnflamasyon sırasında ağrı, şişlik, morarma veya kızarıklık olabilir. İnflamasyonun iki çeşidi vardır. Peki 
akut inflamasyon ile kronik inflamasyon arasındaki fark nedir?

Akut inflamasyon: Elimizin kanaması gibi ani vücut hasarına verilen tepki. Kesiği iyileştirmek için vücudunuz yaralanmaya iltihap hücreleri gönderir. Bu hücreler iyileşme sürecini başlatır. Ya da enfeksiyon halinde ortaya çıkan inflamasyondur.
Kronik inflamasyon: Vücutta herhangi bir tehlike olmadığında vücut iltihap hücreleri göndermeye devam ederse bu kronik inflamasyon demektir. Örneğin romatoid artritte iltihaplı hücreler ve maddeler eklem dokularına saldırarak gelip giden bir iltihaplanmaya neden olur ve eklemlerde ağrı ve şekil bozukluklarıyla birlikte ciddi hasara neden olabilir.

İnflamasyonun Belirtileri

İnflamasyonun vücutta görülen belirtileri şu şekilde olabilir;

Kızarıklık: Hasarlı bölgede kan dolaşımı artar ve buna bağlı olarak cilt renginde kızarıklık görülebilir.
Şişlik: Enflamatuar yanıt, bölgede ödem veya şişlik olarak görülebilir.
Ağrı: Enflamasyon genellikle acıya neden olur ve bu ağrı genellikle hasarlı bölgeyle ilişkilidir.
Sıcaklık: İnflamasyonun olduğu bölgede sıcaklık artabilir, bunun nedeni kan dolaşımının artmasıdır.
Fonksiyon kaybı: İnflamasyon genellikle bölgenin normal fonksiyonunu kısıtlar.

Kronik inflamasyon geliştiyse ise semptomlar biraz daha ağırlaşabilir. Bu belirtiler şöyle olabilir;

• Karın ağrısı 
• Göğüs ağrısı 
• Tükenmişlik  (örnek: sistemik lupus)
• Ateş  (örnek: tüberküloz)
• Eklem ağrısı veya sertliği. (örnek: romatoid artrit)
• Ağız yaraları  (örnek: HIV enfeksiyonu)
• Deri döküntüsü (örnek: sedef hastalığı)

İnflamasyonun Nedenleri

İnflamasyonun birçok nedeni vardır. Bunlar arasında enfeksiyonlar, yaralanmalar, yüksek stres, kronik hastalıklar, yanlış beslenme de dahil olmak üzere birçok faktör sayılabilir. Bazı en yaygın nedenler şunlardır:

Enfeksiyonlar: Bakteri, virüs, mantar veya diğer patojenlerin neden olduğu enfeksiyonlar, inflamasyona yol açabilir.
Yaralanmalar: Fiziksel yaralanmalar, özellikle dokuların hasar gördüğü durumlarda inflamasyona neden olabilir.
Yüksek Stres: Yüksek stres seviyeleri, vücudun inflamatuar yanıtını tetikleyebilir.
Kronik Hastalıklar: Kalp hastalığı, diyabet, obezite, artrit, Crohn hastalığı ve çölyak hastalığı gibi kronik hastalıklar, kronik inflamasyona neden olabilir.
Yanlış Beslenme: Şeker, işlenmiş gıdalar ve trans yağlar gibi yanlış gıdalar tüketmek, inflamatuar yanıtı tetikleyebilir.

İnflamasyonun Tedavisi

İnflamasyonun tedavisi, inflamasyonun nedenine bağlı olarak değişir. Bir enfeksiyon nedeniyle inflamasyon meydana gelirse, antibiyotikler veya antiviral ilaçlar tedavi için kullanılabilir. Fiziksel yaralanmalar inflamasyona neden olduğunda, buz uygulama, bantlama, ağrı kesiciler ve anti-inflamatuar ilaçlar etkili olabilir.
Kronik inflamasyon durumunda, tedavi biraz daha karmaşık olabilir. Bu durumda, diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri en önemli tedavi yöntemleri olabilir. Yanlış beslenme alışkanlıklarından kaçınmak, yeterli uyku almak, düzenli egzersiz yapmak ve sigarayı bırakmak gibi değişiklikler, kronik inflamasyonu azaltmaya yardımcı olabilir.

Ayrıca, doktorunuzun önerdiği bir dizi tedavi seçeneği de vardır. Bu, kortikosteroidler, immunosüpresif tedavi ve diğer ilaçlar gibi inflamasyonu hafifletmek için önerilen tedavileri içerebilir. Ancak, bu tip tedavilerin yan etkileri olduğu unutulmamalıdır.

Kronik İnflamasyonun Önlenmesi

İnflamasyonu önlemek için, sağlıklı bir diyet ve sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları benimsemek önemlidir. Aşağıdaki öneriler, inflamasyon olasılığını azaltmaya yardımcı olabilir:

Düzenli Egzersiz Yapmak: Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı bir yaşam tarzının önemli bir parçasıdır. Vücudu güçlendirmeye, enerji seviyelerini artırmaya, stresi azaltmaya ve kronik inflamasyonu engellemeye yardımcı olabilir. 
Sağlıklı Beslenmek: Meyve, sebze, tam tahıllar, proteinler, sağlıklı yağlar ve antioksidanların daha fazla tüketilmesi, inflamatuar yanıtı azaltabilir. Öte yandan, işlenmiş gıdalar, şeker, alkol ve trans yağların tüketimi arttıkça inflamasyon olasılığı da artar.
Sigarayı Bırakmak: Sigara içmek, vücudun inflamasyon riskini artırır. Bu nedenle, sigarayı bırakmak inflamasyonu azaltabilir.
Stresten Uzak Durmak: Stres, inflamasyonu tetikleyebilir. Stresli durumlardan kaçınmak, meditasyon, yoga veya başka rahatlama teknikleri ile stresi azaltmak, inflamasyonu azaltabilir.

Kısa süreli inflamasyonlar vücudun doğal bir savunma mekanizmasıdır. Ancak kronik inflamasyon, çeşitli hastalık risklerini artırabilir. Sağlıklı bir yaşam tarzı ve diyet, inflamasyonun önlenmesi için önemlidir. İnflamasyon tedavisi, inflamasyonun nedenine bağlıdır ve doktorunuzun önerileri doğrultusunda sağlanmalıdır.