Seçmen listeleri asıldı, seçim başladı!

Yüksek Seçim Kurulunca (YSK) 14 Mayıs Pazar günü yapılacak Cumhurbaşkanı ile 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için hazırlanan takvim kapsamında bugün seçmen listeleri muhtarlık binalarında askıya çıktı.
Seçmen listeleri, bir anlamda 18 yaşını doldurmuş (14 Mayıs 2005 tarihinde ve daha önce doğanlar) oy kullanma hakkına sahip yurttaşların adreslerini ve listede bulunup bulunmadıklarını kontrol etmeleri, bir yanlışlığı tespit ettiklerinde düzeltmeleri için başvuruda bulunmalarına olanak tanır.
Eskişehir’de, makarayı geriye sarıp, bazı rakamlar vererek hafızalarımızı tazeleyelim istiyorum müsaadenizle.
En son 2018 yılında gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği genel seçiminde, Eskişehir nüfusunu, seçmen sayısını, Cumhurbaşkanı adaylarının aldığı oyları ve sayılarını anımsayalım…
Nüfus: 871 bin.
Seçmen sayısı: 645 bin.
Seçime Katılım oranı: Yüzde 87.
Geçerli oy: 564 bin.
Recep Tayyip Erdoğan: Yüzde 46,5 oy oranı ile 262 bin oy.
Muharrem İnce: Yüzde 41,1 oy oranı ile 231 bin oy.
Meral Akşener: Yüzde 9,7 oy oranıyla 54 bin oy.
Selahattin Demirtaş: Yüzde 1,8 oy oranıyla 10 bin oy.
Temel Karamollaoğlu: Yüzde 0,8 oy oranıyla 4 bin oy.
Doğu Perinçek: Yüzde 0,2 oy oranıyla Bin oy.
Ya milletvekilliği seçimi…
Bildiğiniz gibi o tarihte yani 2018’de Eskişehir 7 milletvekili çıkartıyordu. Şimdi bu sayı 6’ya geriledi. Eskişehir TBMM’de 6 milletvekiliyle temsil edilecek.
Partilerin aldığı oylarla rakamlara bakalım...
AK Parti: Yüzde 38,8 oy oranıyla 225 bin oy. (3 milletvekili)
CHP: Yüzde 32,3 oy oranıyla 187 bin oy. (2 milletvekili)
İYİ Parti: Yüzde 13,2 oy oranıyla 76 bin oy. (1 milletvekili)
MHP: Yüzde 9,9 oy oranıyla 57 bin oy. (1 milletvekili)
HDP: Yüzde 4,3 oy oranıyla 24 bin oy.
Diğer partiler: Yüzde 1,5 oy oranıyla 9 bin oy.
 
2018 seçimlerinde ittifak sistemi en çok MHP’ye yaramıştı. MHP Eskişehir’de 57 bin oyla bir milletvekili çıkardı. Bu rakamlara bakıldığında 7 milletvekilliğinde, bir vekil çıkarabilmek için normalde yaklaşık 75 bin oy almak gerekiyordu.
Hatırlayacağınız üzere tam bir yıl önce Mart 2022’de seçim sisteminde değişikliğe gidildi.
10 Haziran 1983 tarihinden beri uygulanan seçim barajı yüzde 10’du. Barajı aşamayan partiler milletvekili çıkaramıyordu. Yeni yasayla ülke genelinde baraj yüzde 7’ye düşürüldü.
Yapılan değişiklikle her parti, seçim bölgesinde aldığı oyla milletvekili çıkaracak ve ittifakın artık oyu milletvekili seçiminde hesaba katılmayacak.
Gelelim 2023 seçimine…
Eskişehir’in nüfusu 2018’den 2023’e, yani 5 yılda 871 binden 906 bine çıktı.
Nüfus 35 bin kişi artmış.
Oy kullanabileceklerin sayısını artan nüfusa paralel 665 bin olarak düşünüp seçime katılım oranını da kabaca yüzde 85 gibi görürsek, 565 bin kişi oy kullanacak demektir. 10 bin civarında geçersiz oy çıkıyor genelde.
Bu da bize 555 bin-560 bin rakamını verir aşağı yukarı…
Milletvekili sayısı 2023 seçimlerinde 6’ya düştüğüne göre her partinin ayrı listelerden seçime girdiğini öngörürsek bir milletvekili çıkarabilmek için 92 bin 500 oya ihtiyaç var.
Bu rakamlar ışığında Eskişehir’de daha önce de yazdığım gibi herkes seçim loto oynuyor…
Kimi, CHP 4, AK Parti 2 diyor…
Kimi, “MHP’nin hiç şansı yok” derken, bir başka “seçim uzmanı” İYİ Parti için “1 milletvekili ancak çıkartır” tahmininde bulunuyor.
Bir başka siyasetçi ise AK Parti 3, CHP 3 çıkartır savında bulunuyor.
Anlayacağınız…
Seçmen listelerinin muhtarlıklarda askıya çıkmasıyla başlayan seçim süreci, partilerin listelerini 9 Nisan’da Yüksek Seçim Kurulu’na teslim etmesiyle büyük bir ivme kazanacak…
Her seçim öncesi olduğu gibi küskünler ortaya çıkacak, illerde listeleri beğenmeyen partililer art arda demeçler verecek, istifalar olacak vs…
Her şey bir yana…
Yine listelerin ilk sıralarında parti genel merkezlerince belirlenen “Eskişehir turistlerini” göreceğimiz kesin de…
Yarım asrı geçen ömrüm ve 30 yılı aşkın gazetecilik mesleğimin bana yaşattıklarıyla seçim, ne Erdoğan ne de Kılıçdaroğlu için garanti görünüyor.
Bıçak sırtında, birbirine yakın oy oranlarıyla, nefes nefese geçecek…
Bu seçim, Z kuşağının da içinde bulunduğu “genç” seçmenin, kendilerini hesaba katmayan adaylara sandıkta adeta tokat vurduğu bir seçim olacak.
Tarih bu seçimde gençleri yazacak.
Benden söylemesi…