Lületaşı’ndan kemik üretildi!

Lületaşı, genellikle, sanatçıların işlemesiyle birlikte süs eşyası olarak kullanılan değerli bir taştır. Ancak halk arasında pek bilinmeyen faydaları da vardır. Mesela Tiroid bezinin etkili çalışmasına yardımcı olur. Mesele pozitif düşünmeyi destekler. Mesela eklem ağrılarına iyi gelir. Mesela kötü kolesterolü düşürür. Mesela bağışıklık sistemini güçlendirir. Mesela alzheimer riskini azaltır. Mesela cilde iyi gelir.
*
Böylesine değerli bir taş, Eskişehir’le özdeşleşmiştir. Çünkü dünya üzerinde lületaşı rezervinin yüzde 75’i Türkiye’de; bunun da büyük bölümü Eskişehir’de bulunmaktadır. Eskişehir’de lületaşının en çok çıkarıldığı bölge ise, üzerine kömürlü termik santral kurmak istenen Beyazaltın Köyü’dür. Tabii Eskişehir’in yanı sıra Konya, Kütahya, Bursa ve Çanakkale’de de, az miktarda rezerv bulunmaktadır. Buna rağmen cevherin üretim aşaması halen sadece Eskişehir’de devam etmektedir ve lületaşı ustalarının neredeyse hepsi, Eskişehir’dedir.  
*
Lületaşı üzerinde çalışma yapan birçokları, Lületaşının, yazımın başında sıraladığım faydalarının yanı sıra, katma değeri çok olan alanlarda da kullanılabileceğini savunuyor. Öyle ki, uçak sanayide kullanılabileceğini öne süren isimler dahi mevcut.
*
Bu anlamda, ülkemizde, çok önemli ve değerli bir çalışma gerçekleştirildi. Nedir o çalışma? Lületaşı ve yumurta kabuğundan, yapay kemik dokusu üretildi!
*
Konuyu, şöyle detaylandırmak istiyorum… TÜBİTAK, her yıl, ‘Yılın Genç Araştırmacısı’ adında bir ödül veriyor ve bu yıl, 50’nci ödülü verdi. Birincilik ödülü kim aldı? TED Ankara Koleji Vakfı Özel Lisesi, Bilim İnsanı Yetiştirme Programı 11’inci sınıf öğrencisi Tan Elçin aldı. Nasıl aldı? Lületaşı ve yumurta kabuğundan, yapay kemik dokusu üreterek aldı! Tan Elçin, söz konusu projeyi, şöyle tanımlıyor: “Üç boyutlu biyoyazıcıda ‘Lületaşı, Yumurta Kabuğu, Jelatin Biyokompoziti ve Kök Hücreler ile Yapay Kemik Dokusu Üretimi’ projesi.”     
*
Söz konusu proje, tıpta ağır kemik hasarlarını iyileştirmede yapay organ kullanımı konusunda farkındalık yaratırken, Türkiye’yi uluslararası yarışmalarda da temsil edecek.
*
Genç araştırmacı Tan Elçin, projede kullandığı lületaşının önemini, şu cümlelerle ifade ediyor:

ENDÜSTRİYEL KULLANIM VURGUSU
“Özellikle lületaşı ve yumurta kabuğu, üç boyutlu basımda ilk defa kullanılıyor. 
Bu sebeple tercih ettim. Diğer tercih sebebim ise, atıkların değerlendirilmesi konusuydu. Yumurta kabuğu, değerlendirilmesi açısından çok kısıtlı bir kullanıma sahip. Lületaşı ise, günümüzde süs eşyası için kullanılsa da, özellikle küçük parçalarının tozlarının süs eşyası dışında endüstriyel kullanımı yokken, böylece başka bir katma değer eklenmiş oluyor. Ben basımlarımı yaptıktan ve yapay kemik dokusunu ürettikten sonra olumlu sonuçlar aldım. Bu konu üzerinde daha fazla çalışmaya devam edeceğim.”  
*
Evet… Dünya rezervinin yüzde 75’ine sahip olduğumuz, bunun da büyük bölümünün Eskişehir’de yer aldığı, yine dünyaya ihraç ettiğimiz ve sanatkârlarının Eskişehir’den çıktığı lületaşı, artık yapay kemik üretiminde de kullanılmaya başlanacak. Bununla beraber dünyanın gözü, lületaşına ve dolayısıyla Eskişehir’e çevrilecek.
*
Beri yandan, lületaşının, yapay kemik üretimindeki önemi, tıbbın başka dalları ile teknolojik üretimlerde kullanılabileceği fikrini de güçlendirdi.
*
Yazımın sonuna gelirken şunları vurgulamak istiyorum:

• Söz konusu proje, lületaşının ve dolayısıyla Eskişehir’in stratejik önemini daha da arttırdı.
• Söz konusu proje, lületaşının merkezi Beyazaltı’nı yok edecek kömürlü termik santralin kurulmaması için önemli bir neden daha ortaya çıkardı.
• Söz konusu proje, Türkiye’de büyük beyinlerin yetiştiğini ve o beyinlerin desteklenmesi gerektiğini bir kez daha gösterdi.

*
Bitirirken… Projeyi geliştirerek ülkemize büyük katkı veren, dünya üzerindeki itibarımızın da artmasına neden olan lise öğrencisi Tan Elçin’i kutluyor, başarılarının devamını diliyorum.
*
NOT: Tan Elçin’i ülkemizde kaçırmayalım, beyin göçüne kurban etmeyelim!