Dünya Mimarlık Günü... Ekolojik Olanı...

.....................................

Yok yok, yazmalı. Her şeye rağmen yazmalı. Şairin dizelerini değiştirerek şöyle demek geldi içimden: “Sen yazmazsan, ben yazmazsam nasıl çıkar karanlıklar aydınlığa...”

.....................................

Bu köşede sıkça ele aldığım konulardan biri küresel iklim değişiklikleri ile mücadelede mimarların önemli bir aktör olduğudur. Çünkü dünyadaki iklim değişikliklerine yol açan sera gazı emisyonlarının önemli miktarı mevcut yapı stokundan kaynaklanmaktadır. Aynı şekilde iklim değişikliklerinin ana sorumlusu olan fosil yakıt kaynaklı enerji kullanımının önemli miktarı yine mevcut yapıların ısıtılmasıyla ilişkilidir. TMMOB Mimarlar Odası her yıl Ekim’in birinci haftası kutlanmakta olan, bu yıl 5 Ekim’de kutlanacak Dünya Mimarlık Günü ve Dünya Mimarlık Haftası nedeniyle küresel iklim değişikliklerine dikkat çeken bir basın açıklaması yayınlamış. Bence geç ve eksik kalmış bir açıklama olsa da, bu açıklamanın bir kısmını bu köşeden tüm mimarlara bir çağrı niteliğinde paylaşmak istedim. Geç çünkü ülkemizdeki mimarların önemli miktarı hala yapı tasarımında ekolojiyi akıllarına bile getirmiyor, eksik çünkü Mimarlar Odası’nın bu açıklamayla yaklaşık 50.000 mimar üyesine yapı tasarımında ekolojiyi ön plana almaları çağrısı yapmasını beklerdim. Benim kanaatimce, 21. yüzyıl dünyasında hiç bir mimarın “ekoloji kaygıları” dışında tasarım yapma lüksü yoktur. Zira Uluslararası Mimarlar Birliği de sıklıkla 124 ülkede yer alan bir milyonu aşkın mimarı, küresel iklim değişiklikleriyle mücadele ve ekoloji konusunda duyarlı olmaya çağırmaktadır.

“Uygarlığımız küresel ısınma, çevre sorunları, savaş, sömürü, açlık, yoksulluk, eşitsizlik ve ayrımcılık gibi nedenlerle varlığını sürdürebilme sorunları ile karşı karşıya bulunmakta ve insanlığın tarih boyunca yarattığı evrensel değerlerin hiçe sayıldığı bir dönemden geçmektedir. Biyolojik çeşitliliğin hızla kaybolması ve çevre sistemlerinin genel kirlenmesi olarak görülen iklimsel değişiklik nedeni ile küresel ısınmaya bağlı olarak uygarlığımızın geleceği tehdit altındadır. Buna karşın ülkeler gerekli tedbirleri almamakta ve uluslararası sözleşmelerden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmemektedirler. İklim değişikliği, tüm dünyada ve bölgemizde en çok hızlı kentleşme, nüfus artışı ve göçün dönüştürücü etkilerinin görüldüğü büyük yerleşimlerde etkisini göstermektedir. Doğal kaynaklarını kaybeden kentlerimizin iklim değişikliğine ve bu değişikliğin getireceği afetlere karşı koyabilme kapasitesi giderek azalmaktadır. Barınaktan kentsel boyuta kadar, bütün yerleşimlerin fiziksel ortamını oluşturan yapı ve mekân tasarımı olan mimarlık; küresel iklim değişikliğine karşı güvenli, sağlıklı ve yaşanabilir yapılı çevrenin üretimi ile yükümlüdür.

…………………..

Yaşam çevrelerinin oluşturulması aşamasında; en temel insan haklarından olan sağlıklı ve güvenli bir çevrede, barış içinde yaşama hakkının korunması; mimarların, merkezi-yerel yönetimlerin, ilgili tüm kurumların ve meslek örgütlerinin ortak sorumluluğudur. Gelinen aşamada küresel ısınma ve afetlere neden olan iklim değişikliğine karşı mücadele hiçbir şekilde yavaşlatılamaz, ötelenemez ve görmezden gelinemez. Bu çerçevede mimarlık ve şehircilik ilkelerine aykırı gerçekleştirilen yatırım, planlama ve yapılaşmaya karşı duyarlı bütün kesimlerin bilinçli ve demokratik tepkilerinin yükselmesi; tarihi, doğal değerlerin korunması, sağlıklı ve demokratik bir gelecek için tek güvence haline gelmiştir. Bu bilinçle deneyim, birikim ve bilgilerimizi iklim değişikliklerine neden olan koşulları değiştirmek ve dönüşüm baskısı altındaki kentlerimiz için toplum yararına kullanmaya kararlı bir şekilde devam edeceğiz.”

……………………..

Mimarlarımızın “küresel iklim değişiklikleri ile mücadele konusundaki önemli sorumluluklarının yeniden altına çizerek”, Dünya Mimarlık Günleri’ni kutlarım. Herkese iyi haftalar...