Deprem kehaneti…

Normal koşullarda 7 şiddetindeki bir depremde bile yaşadığımız binalar belki hasar görebilir ancak bu binaların yıkılması normal bir durum değildir. Geçtiğimiz hafta içinde olan Anadolu Üniversitesi İki Eylül Kampüsü yakınlarında gerçekleşen 3.4 şiddetindeki depremin Anadolu Üniversitesi Yer ve Uzay Bilimleri Enstitüsü Depren Kayıt İstasyonu verilere göre, aynı bölgede 109 gal ivme değerlerine ulaşıldığına şahitlik edince, açık söylemek gerekirse irkildim. Normal koşullarda deprem yönetmeliğine uygun yapılmış yapılar, aslında depremlere bağlı oluşacak 300 gal ivme değerlerine dayanabilecek şekilde inşa edilirler. Ancak konu ülkemizdeki kentler ve bu kentlerdeki yapı stoğu olunca normal koşullardan bahsetmek pek de mümkün değil… Yine, Yer ve Uzay Bilimleri Enstitüsü çalışanların 1999’daki deprem neticesinde Eskişehir kent merkezi için hesapladıkları kadarıyla, depreme bağlı kent merkezinde oluşan ivme değerleri, sadece 100 gal civarında olmasına karşın, Eskişehir’de bazı yapıların yıkılması, oldukça fazla yapının hasar görmesi, durumun normal koşullarla açıklanamayacağının göstergesi… Anadolu Üniversitesi Yer ve Uzay Araştırmaları Enstitüsünce Prof.Dr.Yücel Güney’in liderliğinde yürütülen "Eskişehir Yerleşim Yerinde Coğrafi Bilgi Sistemleri Teknikleri Kullanarak Geoteknik Yapı ve Jeofizik Bilgi Sisteminin Oluşturulması" adlı proje çalışmaları kapsamında, kent merkezinde incelenen 1999 yılı ve öncesi inşa edilmiş 4 kat ve üzeri yapıların önemli bir miktarı için belirlenen depreme bağlı ağır hasar görme ve yıkılma riskinin büyüklüğü de, zaten bu durumu açıklayan bir başka çalışma… Şuna iyice inanın, Eskişehir’de deprem konusunda çalışan araştırma merkezlerinin, enstitülerin, bölümlerin ve akademisyenlerin varlığı ve onların yaptığı çalışmalar, kimilerine masal gelen tespitleri, Eskişehir için önemli bir şans… Neden mi? Çünkü Eskişehir’de büyük bir deprem olacak… Tıpkı 1956’da olduğu gibi… Bu belki önümüzdeki hafta içinde olacak, belki önümüzdeki 50 yıl içinde olacak… Ama olacak. İşte bu bilim insanlarının bilimsel çalışmalara dayalı bu tür bulguları, bizim için çok büyük şans, çünkü bu uyarılar sayesinde kendimizi, yapılarımızı ve kentimizi bu büyük afete hazırlayabiliriz… Benim binama bir şey olmaz, benim binam sağlam demeyin… Depreme nerede ve nasıl yakalanacağınızı bilemezsiniz… Ayrıca bu tür bir depremde Eskişehir kent merkezinin sağlam olmayan zemini üzerinde, uygun tekniklerle inşa edilmemiş yapı stoğu, çok ağır sonuçlara yol açacak ve bu binalarda yaşayanlar illa ki sizin arkadaşlarınız, akrabalarınız, komşularınız, sevdikleriniz olacak… Artık kulaklarınızı iyice açın… Eskişehir kent merkezinin zemin koşulları ve üzerinde özellikle 1999 öncesi inşa edilmiş yapıların kalitesine bakıldığında, olası 6 ve üzeri bir deprem Eskişehir’de çok büyük bir afeti yaşamamıza neden olacak… Kent merkezinde yıkılan binalar, Eskişehir’in merkezinin yoğunluğu düşünüldüğünde yardım çalışmalarının yürütülmesine engel olacak… Bunu söylemeye dilim varmıyor, ama bu sadece bir kehanet değil, bilimin ve tecrübelerin ışığında ortaya çıkmış gerçek… Eskişehir’in deprem dedesi, üniversitemizin değerli bilim insanlarından Prof.Dr.Berkan Ecevitoğlu, geçen haftaki depremden sonra bir kez daha uyardı… Anadolu’da önümüzdeki birkaç yıl içinde oldukça şiddetli bir deprem olacak… İşte bu da kehanet değil, emin olun, oldukça fazla depremin izlenmesi ve bunlara bağlı ortaya çıkan yer kabuğundaki hareketliliğin gözlenmesi ile belirlenmiş olan bir bilgi…

İşte bu bilgiler, bizi Eskişehir için kentsel dönüşümün ne kadar önemli olduğu noktasına götürüyor… Kentim ve ülkem için afetsiz ve güzel bir hafta dilerim…