Türkiye, Avrupa Birliği'ne (AB) ihraç edilen ancak kontrol sırasında yüksek seviyede pestisit tespit edilen ürünlerle ilgili olarak geri iade edilen ürünler konusunda ilk sırada yer alıyor. Bu durum, bu ürünlerin iç piyasada satışa sunulup sunulmadığını sorgulatan bir belirsizlik yaratıyor. Ziraat Mühendisleri Odası Şube Başkanı Selma Güder, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın bu konuda etkin bir izleme sistemi kurması gerektiğine dikkat çekerek, "Bizler de vatandaş olarak ne yediğimizi öğrenmek istiyoruz" dedi.
Pestisit Sorunu ve Gıda Güvenliği
2023 yılına ait Avrupa Birliği'nin Gıda ve Yem İçin Hızlı Uyarı Sistemi (RASFF) raporuna göre, Türkiye yine pestisit içeren ürünler konusunda en fazla bildirimde bulunan ülke oldu. AB, bu tür ürünlerin gıda güvenliği nedeniyle sınır dışı edilmesini sıkça uygularken, Türkiye menşeli her 5 üründen 1'inin geri gönderildiği ortaya çıktı. Greenpeace Türkiye de Tarım ve Orman Bakanlığı’na, tağşiş yapılmış gıda ürünleriyle ilgili pestisit analiz raporlarını içeren bir açıklama yapması talebinde bulunarak bir imza kampanyası başlattı.
Gıda Denetimi ve Yüksek Pestisit Sorunu
Pestisitin tarımda kullanımı kaçınılmaz olsa da, doğru şekilde ve belirlenen limitlere uygun şekilde kullanılması gerektiğini vurgulayan Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Selma Güder, bu ürünlerin AB ülkelerinden geri dönebilmesinin ülkenin gıda güvenliği açısından büyük bir risk oluşturduğuna dikkat çekti. Güder, "Tarım Bakanlığı'nın denetimlerini eksiksiz yapması, bu tür ürünlerin iç piyasaya girmesinin önüne geçilmesinin temel şartıdır" dedi.
İade Ürünlerin Akıbeti Hala Belirsiz
Yüksek pestisit içeren ve geri gönderilen ürünlerin ne olacağı konusunda ise ciddi bir belirsizlik bulunuyor. Güder, bazı AB ülkelerinin çok daha düşük pestisit seviyesi kabul ettiğini, örneğin Almanya'nın bu ürünleri geri göndermesi nedeniyle bu ürünlerin iç piyasaya sürülüp sürülmediği konusunda soru işaretlerinin devam ettiğini belirtti. "Bunu sadece Tarım Bakanlığı yetkilileri bilmektedir. Vatandaşlar da bu konuda bilgilendirilmelidir" şeklinde konuştu.
Yurt Dışındaki Uygulamalar Türkiye’de de Olmalı
Güder, yurt dışındaki bazı sistemlerin Türkiye’ye uyarlanabileceğini belirterek, "Yurt dışında ürünlerin menşei, standartları ve içerikleri açıkça belirtiliyor. Bu güvenli alışverişi teşvik ediyor. Türkiye'de de benzer bir sistem kurulmalı, böylece tüketici ne aldığını bilerek satın almalıdır" dedi. Güder ayrıca, küçük üreticilerin denetlenmesi ve bu süreçlerin izlenmesi gerektiğini ifade etti.
Caydırıcı Tedbirler Gerekiyor
Güder, Tarım Bakanlığı'na caydırıcı cezalar ve yaptırımlar uygulaması gerektiğini söyleyerek, "Bakanlık zaten bu tür denetimler için sorumlu, fakat bu denetimlerin sürdürülebilir olması ve cezaların caydırıcı nitelikte olması oldukça kritik" dedi. "Biz de vatandaş olarak, sağlıklı gıda tükettiğimizden emin olmak istiyoruz" diyerek sözlerini noktaladı.