Eskişehir'deki önemli toplantıda hararetli tartışma

Eskişehir Su ve Kanalizasyon İdaresi (ESKİ) Genel Kurulu 2024 yılı Kasım ayı Olağan Toplantılarının ikinci oturumu gerçekleştirildi. Ayşe Ünlüce’nin yönettiği ve  katılımın yoğun olduğu oturumda, 2025-2029 yıllarını kapsayan yatırım ve stratejik planlar, bütçe düzenlemeleri ve diğer önemli gündem maddeleri görüşüldü.

Genel kurulun ana gündem maddeleri arasında, 2025-2029 dönemini kapsayan 5 yıllık yatırım programı ile ilgili Plan ve Bütçe Komisyon Raporu, 2025 yılı yatırım programı, performans programı ve izleyen yıl bütçesi yer aldı. Ayrıca, ESKİ Tarifeler Yönetmeliği’nin 19. maddesinde yapılacak değişiklikler ve su, atıksu hizmetleri ile ilgili yeni tarifeler de kurulun önemli tartışma konuları arasında yer aldı.

TASARRUF GENELGESİNE BAĞLAMAYIN

“Yatırımların yapılabilmesi gelir kaynaklarının doğru tespit edilerek tahsilat oranlarının yükseltilmesine ve tasarrufa bağlıdır” diyen Eskişehir Büyükşehir Belediyesi AK Parti Grup Başkanvekili Ahmet Sivri, “Yatırım yapamayışınızı yine tasarruf genelgesine bağlayacaksanız eğer, size bir kez daha genelgede kaynakların maksadına uygun olarak kullanılması, harcamalarda tasarruf sağlanması, bürokratik işlemlerin azaltılması gerekliliğinden hareket ile, bütçe sınırları içinde kalınması, takip eden yılların bütçelerine ilave yük getirmemesi, iş artışına gidilmemesi, faaliyet alanının dışına çıkılmaması, mal alımlarında ortak tedarik yönteminin seçilmesi ilkelerine uyulması gerektiğini hatırlatmak isteriz” dedi. 

KAYNAK KURUMU DEĞİLDİR

ESKİ’nin Büyükşehir Belediyesine kaynak aktarmak için kurulan bir kurum olmadığını ifade eden Sivri, “ESKİ, vatandaşa hizmet önceliği olan bir kuruluştur. Biz yatırım yapacağız ama tasarruf genelgesi bizi engelliyor, yatırım yapamıyoruz bahanesinden vazgeçmenizi size emanet edilen bütçeleri nerelerde tükettiğinizi bilmek istiyoruz. Tasarruf genelgesine takılıp da yapamadığınız yatırımların paraları nerede? Bu soruya samimiyetle cevap beklemekteyiz. Sorun bellidir , mevcut kıt kaynaklar verimli ve etkin şekilde kullanılmamaktadır. Kaynaklar ne kadar artırılırsa artırılsın, siz etkin ve verimli bir şekilde kullanılmadıkça, malınıza mülkünüze sahip çıkmadıkça israfın önlenmesi mümkün olmayacak, planlanan yatırımlar ise yapılamayacaktır” diye konuştu.

BÜTÇE TİTİZLİKLE HAZIRLANDI

Sivri’nin ifadelerine cevap veren Odunpazarı Belediye Başkanı Kazım Kurt, bütçelerin geleceği öngörme sürecinin bir parçası olduğunu ifade ederek, “Zaten bu sebeple tahmini bütçe olarak adlandırılmaktadır. Bugün karşımızda gördüğümüz ESKİ’nin bütçesi, titizlikle hazırlanmış bir bütçedir. Bu, idareyi zorlayacak bir durum değildir.Nokta atışı gibi, detaylı bir şekilde hazırlanmış bir bütçe görüyoruz. Yaklaşık 3,5 milyar TL civarında bir bütçenin içinde 10 milyon TL civarında bir borçlanma öngörülmektedir. Bu oldukça gerçekçi ve Eskişehir için yerinde bir planlama olmuştur” dedi. 

ESKİ GENELGEYE TAKILMADI

Kurt, Büyükşehir Belediyesi'nin elinde fazla bir kaynak varsa, bunu ESKİ’ye aktarmasının yasal bir zorunluluk olduğunu ifade ederek, “Bu bir bağış ya da ek harcama olarak değerlendirilemez; karşılıklı destek ilişkisi çerçevesinde bir işlemdir. ESKİ’nin yapacağı yatırımların tamamı kendi asli işleri kapsamında olduğu için tasarruf genelgesine tabi değildir. ESKİ, bu çerçevede ihalelerini gerçekleştirebilir, kanallar açabilir, boru döşeyebilir. Şu ana kadar ESKİ’nin tasarruf genelgesi kapsamında bir engelle karşılaştığını da duymadık. Dolayısıyla, bu konuda bir endişe olmamalıdır. Bizler, doğru zamanda ve doğru yerlerde yatırım yaparak hizmetlerimizi aksatmadan sürdürmeye devam edeceğiz” şeklinde konuştu. 

KONUŞMALAR SİYASİLEŞTİ

Meclisteki konuşmaların siyasi bir tartışma içerisine girdiğini ifade eden ESKİ Genel Müdürü Oğuzhan Özen, “Türkiye Cumhuriyeti Devleti bürokratı olarak, devlet geleneğini ön planda tutmayı şiar edinmiş biri olarak, siyasi olarak değerlendirdiğim için bu konulara girmeyeceğim. Biraz önce bir meclis üyemiz, bir bütçenin gerçekliğinin rakamların gerçekleşme oranı ile doğru orantılı olduğunu ifade etti. 2024 yılı gerçekleşme oranı, ilk on aya kadar, Yüce Meclis'e arz ettiğimiz üzere, %71,44’tür. Yıl sonunda ise bu oranın %90’ın üzerine çıkacağı aşikardır” dedi. 

HAKSIZ BİR ELEŞTİRİ

2023 yılı sermaye giderlerinin neden %77’de kaldığı eleştirisine yanıt veren Özen, “Sermaye giderleri, yatırımların bu kalemden yapılan harcamalarıdır. 2023 yılı, hatırlayacak olursanız, EYT’nin devreye girdiği bir yıldı. Hiç öngörmediğimiz bir şekilde, EYT’den emekli olanların tazminat yüküyle karşı karşıya kaldık ve birçok harcamamızı kısmak zorunda kaldık. Bu kısıtlamalar içinde yatırımlarımızı da kısmak durumunda kaldık. Bu durum, sadece ESKİ Genel Müdürlüğü değil, tüm Türkiye Cumhuriyeti’nin kurum ve kuruluşları için geçerliydi. Dolayısıyla gerçekleşme oranlarının düşük kalması bu nedenle olmuştur” diye konuştu. 

ORANLARI SAĞLADIK

“Gelirlerimizle ilgili bir başka eleştiri de, alacakların takibi konusunda yeterli çaba gösterilmediği yönündeydi” cümlelerini kaydeden Özen, “Ancak ESKİ Genel Müdürlüğü’nün 2022 ve 2023 gelir gerçekleşmelerine baktığınızda, gerçekleşme oranlarının %100’ün üzerinde olduğunu görürsünüz. Peki, %100 nasıl aşılır? Bu, alacakların takibi ve geçmiş dönemlere ait borçların tahsil edilmesiyle olur. Yani kurum, alacaklarının peşine düşerek bu oranları sağlamıştır.Sayıştay raporlarında yer alan aboneliklerle ilgili eleştiriler de gündeme geldi. Ancak Sayıştay raporları birer görüş niteliğindedir ve bu görüşlere kurumlar cevap verir” şeklinde konuştu. 

SORUNLAR KAYITSIZ ABONELER

Özen, aboneliklerle ilgili belirtilen sorunların %90’ının, 6360 sayılı Kanun ile ilçe belediyelerinden geçen eski aboneliklerle ilgili olduğunu vurgulayarak, “Bu sorunlar, yıllar öncesinden bu yana devam etmektedir. Köylerde imece usulü su paralarının toplanması ve kayıtların eksik olması gibi nedenlerle bazı abonelik bilgilerinde eksiklikler bulunmaktadır. Kurumumuz bu konuda saha çalışmaları yapmakta ve ciddi adımlar atmaktadır” ifadelerini kullandı. 

BÜTÇE DENGE İŞİDİR

Bütçe görüşmelerinin zorlu süreçler olduğuna dikkat çeken Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce, “ Çok fazla şey yapmak istersiniz, gerçekten bölgenizde çok sayıda yatırım gerçekleştirmek istersiniz. Ancak sonuçta gelirlerinizle giderleriniz arasında bir denge kurmak zorundasınız ve bunu başarmak büyük bir özveri gerektirir” dedi. 

YATIRIM ORANI İYİ RAKAM

“ESKİ’nin bütçesi, Kazım Başkan’ın da ifade ettiği gibi, tasarruf tedbirlerinden en az etkilenen kurumlardan biri olmuştur” diyen Ünlüce,“Bu, ESKİ’nin bir yatırım kurumu olmasından kaynaklanıyor. Büyükşehir ya da ilçe belediyeleri gibi sosyal ve kültürel faaliyetlerin yoğun olduğu bir yapıya sahip olmadığı için, tasarruf tedbirlerinden daha az etkilenmiş ve yatırım programını diğer kurumlara göre birkaç puan daha yüksek tutabilmiştir. Yüzde 23’lük yatırım oranı gerçekten güzel bir rakam” diye konuştu. 

KEŞKE DAHA FAZLA BÜTÇEMİZ OLSA…

Ünlüce, ESKİ’nin bütçesinin gerçekçi ve Eskişehir için çok değerli olduğunu söyleyerek, “Keşke daha fazla bütçemiz olsa ve daha büyük yatırımlar yapabilsek. Ancak mevcut bütçeyle de önümüzdeki dönemde çok güzel işler başaracağımıza inanıyorum. ESKİ’nin bütçesi, neredeyse bizim bütçemizin dörtte biri kadar ve bu kaynakla çok önemli yatırımlar gerçekleştirilecektir” şeklinde konuştu.

ALTYAPI ÇOK ÖNEMLİ

İlçe merkezlerindeki altyapı çalışmalarının da büyük bir kısmının tamamlandığını kaydeden Başkan Ünlüce,  arıtma tesisleriyle ilgili yapılacak çalışmalar olduğunu ifade etti. Ünlüce şunları söyledi: “Altyapı, özellikle bu kadar yoğun göçün yaşandığı bir dönemde, hem ilçe hem de şehir merkezlerini eksiksiz bir şekilde geleceğe hazırlamak açısından son derece önemli. Şehirleri altyapısıyla güçlü bir şekilde geleceğe hazırlamanın öncelikli görevimiz olduğuna inanıyorum.”