Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC), ateşli hastalıklara neden olan ve Asya Kaplan Sivrisineği (Aedes albopictus) olarak bilinen sivrisinek türünün kuzey, doğu ve batı Avrupa’da yayılmaya başladığını duyurdu.
ECDC’den yapılan açıklamada, “Dang, chikungunya ve Zika virüslerini bulaştırmasıyla bilinen Aedes albopictus, Avrupa'da kuzeye, doğuya ve batıya doğru yayılmaktadır ve şu anda 13 Avrupa Birliği/Avrupa Ekonomik Alanı (AB/AEA) ülkesinde kendi kendini idame ettiren popülasyonlara sahiptir. Sarıhumma, dang, chikungunya ve Zika virüslerinin vektörü olan Sarı Humma Sivrisineği (Aedes albopictus) yakın zamanda Kıbrıs'a yerleşmiştir. Patojenleri bulaştırma konusundaki önemli kabiliyeti ve insanları ısırmayı tercih etmesi nedeniyle Avrupa'nın diğer bölgelerinde de görülme potansiyeli endişe vericidir. Batı Nil virüsünün yayılmasından sorumlu olan Culex pipiens sivrisineği Avrupa'ya özgüdür ve AB/AEA genelinde mevcuttur” denildi.
Asya Kaplan Sivrisineği Nedir?
Asya Kaplan Sivrisineği, adını vücudunda ve bacaklarında bulunan siyah ve beyaz çizgilerden alır. Tropikal ve subtropikal bölgelerde yaygın olan bu tür, özellikle son yıllarda küresel ticaret ve iklim değişiklikleri nedeniyle daha geniş bir coğrafyaya yayılmıştır.
Fiziksel Özellikler:
Büyüklük:Genellikle 2 ila 10 mm uzunluğundadır.
Renk: Siyah-beyaz şeritli gövdesi ve bacaklarıyla karakteristiktir.
Yaşam Alanı: Durgun su birikintileri, eski lastikler, çiçek saksıları gibi küçük su kütlelerinde ürer.
Asya Kaplan Sivrisineği Hangi Hastalıklara Neden Olur?
Asya Kaplan Sivrisineği, çeşitli hastalıkları bulaştırabilme potansiyeline sahip tehlikeli bir vektördür. İşte bu sivrisineğin taşıyabileceği bazı hastalıklar:
1. Dengue Ateşi:
Bu viral enfeksiyon, yüksek ateş, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları ile kendini gösterir. Ciddi vakalarda Dengue Hemorajik Ateşi olarak bilinen, kanama ve şok gibi hayatı tehdit edebilen komplikasyonlar görülebilir.
2. Chikungunya:
Aedes albopictus’un taşıdığı bir diğer virüs olan Chikungunya, şiddetli eklem ağrıları, baş ağrısı, mide bulantısı ve cilt döküntüleri ile karakterizedir. Hastalık genellikle ölümcül olmasa da, ağrılar haftalar hatta aylar sürebilir.
3. Zika Virüsü:
Özellikle hamile kadınlarda büyük tehlike oluşturan Zika virüsü, bebeğin beyin gelişimini etkileyerek mikrosefali gibi ciddi doğum kusurlarına yol açabilir. Zika virüsü ayrıca erişkinlerde nörolojik komplikasyonlarla ilişkilendirilmiştir.
4. Sarı Humma:
Afrika ve Güney Amerika’da yaygın olan bu hastalık, karaciğer hasarına yol açarak sarılığa neden olabilir. Sarı humma aşısı ile önlenebilir bir hastalık olmasına rağmen, aşılanmamış bireyler için ciddi bir tehdittir.
Hastalıkların Bulaşıcılığı
Asya Kaplan Sivrisineği ısırığı, bu hastalıkları insanlara bulaştırma yollarının başında gelir. Bu tür sivrisinekler, enfekte bir kişinin kanını emdiklerinde virüsü alır ve ardından başka bir kişiyi ısırarak virüsü yayabilirler.
Bulaşma Yolları:
Direkt Isırık: En yaygın bulaşma yöntemi, enfekte bir sivrisineğin kan emerek virüsü taşıması ve başka bir kişiyi ısırmasıdır.
Yatay Transfer: Hamile bir kadın Zika virüsü ile enfekte olmuşsa, virüs plasenta aracılığıyla fetüse geçebilir.
Cinsel Bulaş: Zika virüsünün cinsel ilişki yoluyla da bulaşabildiği bilinmektedir.
Asya Kaplan Sivrisineğinden Korunma Yöntemleri:
1. Sivrisinek Kovucu Kullanımı: DEET içeren sivrisinek kovucular etkilidir.
2. Koruyucu Giysi Giyinmek: Uzun kollu giysiler ve uzun pantolonlar tercih edilmelidir.
3. Sinek Tavaları ve Ağlar: Pencere ve kapılara sineklik takmak, yatarken cibinlik kullanmak önemli korunma yöntemleridir.
4. Çevresel Önlemler: Sivrisineklerin üreme alanlarını ortadan kaldırmak için, durgun su birikintilerini düzenli olarak kontrol edip boşaltmak ve temizlemek gereklidir.
Türkiye’de Asya Kaplan Sivrisineği Var Mı?
Türkiye'de Asya Kaplan Sivrisineği ilk olarak 2008 yılında Edirne'de tespit edilmiştir ve özellikle son yıllarda Marmara, Ege ve Karadeniz bölgelerinde dönem dönem görülmektedir.
Bireysel Alınabilecek Önlemler:
- Bahçelerde ve balkonlarda su birikintilerini önlemek.
- Saksı altlıkları, kapaklar ve diğer su tutulabilecek yerleri düzenli olarak boşaltmak.
- Eve sineklik taktırmak ve dışarıda açık havada sivrisinek kovucu kullanmak.
- Belediyeler tarafından gerçekleştirilen ilaçlama çalışmaları.
- Halkın bu konuda bilinçlendirilmesi için eğitim ve bilgilendirme kampanyaları.
- Yerel sağlık otoriteleri tarafından yapılan izleme ve kontrol çalışmaları.
Asya Kaplan Sivrisineği, sağlık açısından ciddi riskler taşıyan ve dikkat edilmesi gereken bir türdür. Küresel iklim değişiklikleri ve artan seyahat olanakları nedeniyle bu tehlikeli sivrisinek türü daha geniş alanlara yayılmaktadır. Bu nedenle bireysel ve toplumsal olarak alınacak önlemler ve bu konuda bilinçlenme büyük önem taşır. Sağlığımızı korumak adına, sivrisinek kovucu kullanımı, koruyucu giysiler giyme, çevresel temizliğe dikkat etme ve ilgili otoritelerin talimatlarına uymak önemlidir. Sağlıklı ve güvenli bir yaşam için bu bilgileri dikkate alarak, Asya Kaplan Sivrisineği’ne karşı koruyucu önlemlerimizi alalım.